กระแจะ

ภาษาไทย

การออกเสียง

การแบ่งพยางค์		กฺระ-แจะ
การแผลงเป็น อักษรโรมัน	ไพบูลย์พับบลิชชิง	grà-jɛ̀
	ราชบัณฑิตยสภา	kra-chae
(มาตรฐาน) สัทอักษรสากล(คำอธิบาย)		/kra˨˩.t͡ɕɛʔ˨˩/(สัมผัส)

รากศัพท์ 1

คำนาม

กระแจะ

1. ผงเครื่องหอมต่าง ๆ ที่ประสมกันสำหรับทา เจิม หรืออบผ้า โดยปรกติมีเครื่องประสมคือ ไม้จันทน์ แก่นไม้หอม ชะมดเชียง หญ้าฝรั่น

รากศัพท์ 2

คำนาม

กระแจะ

1. ไม้ต้นขนาดเล็กชนิด Naringi crenulata ในวงศ์ส้ม (Rutaceae) ขึ้นในป่าเบญจพรรณ ต้นและกิ่งมีหนาม เปลือกขรุขระสีเทา ดอกเล็กสีขาวเป็นช่อสั้น ยาวประมาณสองเซนติเมตร กลิ่นหอมอ่อน ท่อนไม้ฝนกับน้ำใช้เป็นเครื่องประทินผิว รากใช้ทำยา

คำพ้องความ

• กะแจะ
• ขะแจะ
• ตุมตัง
• พญายา

ดูเพิ่ม

• ทานาคา

รากศัพท์ 3

คำนาม

กระแจะ

1. รูปปลอกเหล็กสำหรับจับช้างดุ ทางปลายสัณฐานปากเปิดอย่างคีมคีบเบ้าทองเหลือง มีกำลังหดตัวให้ปลายจดเข้าหากันได้ ที่ริมปากมีงาแซงทำด้วยเหล็กปลายแหลมข้างละอัน ที่โคนปลอกมีที่สำหรับสวมคันไม้ไผ่ที่ทะลวงให้กลวง ร้อยเชือกซึ่งผูกจากปลอกลอดออกมาจากคันไม้ ใช้สำหรับพุ่งเข้าไปเกาะขาช้างข้างใดข้างหนึ่งไว้ เมื่อเกาะได้แล้ว โรยปลายไปผูกกับขอนไม้ไว้เพื่อช้างจะได้ลาก ช้างกำลังดุก็ลากไป งาแซงก็จะฝังลึกเข้าไปทุกทีจนไม่สามารถจะก้าวขาได้ ก็เป็นอันจับได้

ภาษาคำเมือง

คำนาม

กระแจะ

1. อีกรูปหนึ่งของ ᨠᩕᨧᩯᩡ (กรแจะ, “ต้นกระแจะ; โซ่เหล็กทำเป็นปลอกสวมเท้าช้าง”)