ดาว

ภาษาไทย

(กลุ่ม) ดาวนายพราน และดาวอื่น ๆ

ดาว 3 ดวงบนเครื่องหมายยศ ร้อยเอก

เสือดาว

แมวดาว

กวางดาว

การออกเสียง

การแบ่งพยางค์		ดาว
การแผลงเป็น อักษรโรมัน	ไพบูลย์พับบลิชชิง	daao
	ราชบัณฑิตยสภา	dao
(มาตรฐาน) สัทอักษรสากล(คำอธิบาย)		/daːw˧/(สัมผัส)
คำพ้องเสียง แก้ไข		ดาวน์

รากศัพท์ 1

จากภาษาไทดั้งเดิม *t.naːwᴬ; ร่วมเชื้อสายกับภาษาอีสาน ดาว, ภาษาลาว ດາວ (ดาว), ภาษาคำเมือง ᨯᩣ᩠ᩅ (ดาว), ภาษาไทลื้อ ᦡᦱᧁ (ดาว), ภาษาไทดำ ꪒꪱꪫ (ดาว), ภาษาไทขาว ꪒꪱꪫ (ดาว), ภาษาไทใหญ่ လၢဝ် (ลาว), ภาษาจ้วง ndaundeiq; เทียบภาษาไหลดั้งเดิม *ɾaːw, ภาษาออสโตรนีเซียนดั้งเดิม *qajaw (ซึ่งเป็นรากของภาษาไปวัน qadaw (“ดวงอาทิตย์; วัน”), ภาษาตากาล็อก araw (“ดวงอาทิตย์”), ภาษามาวรี ao (“กลางวัน”))

คำนาม

ดาว (คำลักษณนาม ดวง)

1. สิ่งที่เห็นเป็นดวงมีแสงระยิบระยับในท้องฟ้าเวลามืด นอกจากดวงอาทิตย์และดวงจันทร์, แต่ในตำราโหราศาสตร์ถือว่า ดวงอาทิตย์และดวงจันทร์เป็นดาวในพวกดาวนพเคราะห์
2. เรียกกลุ่มดาว

   ดาวลูกไก่

   ดาวจระเข้

   ดาวไถ

3. เรียกบุคคลที่เด่นในทางใดทางหนึ่ง
4. เรียกสิ่งที่มีรูปเป็นแฉกคล้ายคลึงเช่นนั้น, โดยมากหมายถึงดาวห้าแฉก

   ดาวเครื่องหมายยศทหารตำรวจ

5. ชื่อลายประดับเพดานเป็นดวง ๆ มีหลายชนิด

   ดาวจงกล

   ดาวรังแตน

   ดาวกระจาย

6. แต้มที่ให้ในการจัดลำดับความนิยม คุณภาพ เป็นต้น ยิ่งแต้มสูงแสดงว่าความนิยมหรือคุณภาพสูง

   ฉันให้โรงแรมนี้แค่ 2 ดาว

   วันนี้ลูกสาวแสดงละคร ครูให้มา 3 ดาวเชียวนะ

คำแปลภาษาอื่น

สิ่งที่เห็นเป็นดวงมีแสงระยิบระยับในท้องฟ้าเวลามืด

• คำเมือง: ᨯᩣ᩠ᩅ (nod) (ดาว)
• เตตุม: fitun
• ไทดำ: ꪒꪱꪫ (blt) (ดาว)

• ไทใหญ่: လၢဝ် (shn) (ลาว)
• ลาว: ດາວ (lo) (ดาว)
• อังกฤษ: star (en) (สตาร์)

รากศัพท์ 2

จากลักษณะของสัตว์ที่มีลายจุดทั่วตัว

คำนาม

ดาว (คำลักษณนาม ตัว)

1. ชื่อเสือชนิด Panthera pardus ในวงศ์ Felidae ขนาดใหญ่รองลงมาจากเสือโคร่ง ตัวสีน้ำตาลแกมเหลือง มีจุดดำทั่วตัว ว่องไวและดุ ขึ้นต้นไม้เก่ง กินเนื้อ, บางตัวขนส่วนที่เป็นสีน้ำตาลแกมเหลืองเป็นสีดำ เรียก เสือดำหรือเสือแมลงภู่ ซึ่งมีรอยจุดดำอยู่ทั่วตัวเหมือนกัน แต่จะเห็นได้ชัดเมื่อถูกแสง
2. ชื่อแมวชนิด Prionailurus bengalensis ในวงศ์ Felidae ขนาดโตกว่าแมวบ้านเล็กน้อย ขนสั้นสีเหลือง มีจุดดำทั่วตัว ใต้ท้องสีขาว
3. ชื่อกวางชนิด Axis axis ในวงศ์ Cervidae เป็นกวางขนาดกลาง ขนสีน้ำตาลหรือน้ำตาลอมเหลืองละเอียดอ่อนและนุ่มกว่ากวางป่า มีจุดขาวทั่วตัว อยู่รวมกันเป็นฝูง กินพืช มีถิ่นกำเนิดในอินเดียและศรีลังกา

อ้างอิง

• ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม 3 ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพฯ : ยูเนียนอุลตร้าไวโอเร็ต, 2554. หน้า 46.

ภาษาคำเมือง

การออกเสียง

• (เชียงใหม่) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /daːw˧˧/

คำนาม

ดาว (คำลักษณนาม แก่น)

1. อีกรูปหนึ่งของ ᨯᩣ᩠ᩅ (ดาว)