พระ
ภาษาไทย
แก้ไขรูปแบบอื่น
แก้ไข- (เลิกใช้)
รากศัพท์
แก้ไขจากเขมรเก่า ព្រ (พฺร) หรือเขมรเก่าสมัยอังกอร์ ព្រះ (พฺระ), ព្រះហ៑ (พฺระหฺ), ព្រហ៑ (พฺรหฺ), เป็นไปได้ว่ามาจากสันสกฤต वर (วร); ดูเพิ่มเติมที่เขมร ព្រះ (พฺระ)
เทียบเขมรเก่า វ្រះ (วฺระ), វ្រះហ៑ (วฺระหฺ), វ្រហ៑ (วฺรหฺ), វ្រហ្ហ៑ (วฺรหฺหฺ), វ្រាអះ (วฺราอะ), ព្រា (พฺรา); เขมรเก่าสมัยอังกอร์ វ្រះ (วฺระ), វ្រះហ (วฺระห), វ្រះហ៑ (วฺระหฺ), វ្រហ៑ (วฺรหฺ), វ្រស៑ (วฺรสฺ), វ្រាះ (วฺราะ)
ร่วมเชื้อสายกับเขมร ព្រះ (พฺระ), ลาว ພະ (พะ), ພຣະ (พระ), คำเมือง ᨻᩕ (พร), ไทลื้อ ᦘᦰ (ภะ), ไทใหญ่ ၽြႃး (ผฺร๊า); เทียบเพิ่มเติมพม่า ဘုရား (ภุรา:), ชวาเก่า phra, ชวา bra; ร่วมรากกับ พร and วร ผ่านทางภาษาสันสกฤต
การออกเสียง
แก้ไข| การแบ่งพยางค์ | พฺระ | |
|---|---|---|
| การแผลงเป็น อักษรโรมัน | ไพบูลย์พับบลิชชิง | prá |
| ราชบัณฑิตยสภา | phra | |
| (มาตรฐาน) สัทอักษรสากล(คำอธิบาย) | /pʰraʔ˦˥/(สัมผัส) | |
คำนาม
แก้ไขพระ
- (ศาสนาพุทธ) คำใช้แทนชื่อเรียกภิกษุสงฆ์และภิกษุณีสงฆ์
- วัดนี้มีพระกี่รูป
- พระลงโบสถ์
- (ศาสนาพุทธ) พระพุทธรูป
- ชักพระ
- ไหว้พระในโบสถ์
- (ศาสนาพุทธ) พระพุทธเจ้า หรือเนื่องด้วยพระพุทธเจ้า
- เมืองพระ
- คำพระ
- พระมาตรัส
- (ศาสนาพุทธ) ชื่อวันประชุมถือศีลฟังธรรมในพระพุทธศาสนา เดือนหนึ่งมี 4 วัน คือ วันขึ้น 8 ค่ำ ขึ้น 15 ค่ำ แรม 8 ค่ำ และแรม 15 ค่ำ ถ้าเป็นเดือนขาดก็แรม 14 ค่ำ เรียกว่า วันพระ
- (ศาสนาคริสต์) พระเจ้า, พระเยซู, (ตามที่คริสต์ศาสนิกชนในเมืองไทยใช้อนุโลมเรียก)
- พระลงโทษ
- แม่พระ
- (ศาสนา) นักบวช, นักพรต
- พระไทย
- พระแขก
- พระฝรั่ง
- พระจีน
- พระญวน
- ตัวเอกในเรื่องละคร
- ตัวพระตัวนาง
- ใช้ประกอบหน้าคำอื่นแสดงความยกย่อง เช่น เทพเจ้าหรือเทวดาผู้เป็นใหญ่ พระเจ้าแผ่นดินหรือของที่เกี่ยวข้องกับพระเจ้าแผ่นดินและเจ้านายชั้นสูง สมณศักดิ์ชั้นราชาคณะ นักบวช และสิ่งศักดิ์สิทธิ์
- พระอิศวร
- พระนารายณ์
- พระพิรุณ
- พระมหากษัตริย์
- พระราชวงศ์
- พระราชเวที
- พระเทพเมธี
- พระแดง
- พระภูมิ
- อิสริยยศเจ้านาย
- พระรามคำแหง
- พระนเรศวร
- พระเทียรราชา
- บรรดาศักดิ์ข้าราชการสูงกว่าหลวง ต่ำกว่าพระยา
- พระสารประเสริฐ
- พระธรรมนิเทศทวยหาญ
- ใช้ประกอบหน้าชื่อบรรดาศักดิ์พระสนม
- โดยปริยายหมายถึงผู้ที่มีเมตตากรุณาทรงคุณงามความดีเหมือนพระ
- ใจพระ
- พ่อแม่เป็นพระของลูก
คำพ้องความ
แก้ไข- (ภิกษุ): ดูที่ อรรถาภิธาน:ภิกษุ
- (ภิกษุณี): ดูที่ อรรถาภิธาน:ภิกษุณี