ปั้น

ดูเพิ่ม: ปน, ปัน, ปั่น, ปิ่น, ปีน, ปืน, ปื๊น, ปุ๊น, ปุ๋น, ปูน, และ ป่น

ภาษาไทย

การออกเสียง

การแบ่งพยางค์		ปั้น
การแผลงเป็น อักษรโรมัน	ไพบูลย์พับบลิชชิง	bpân
	ราชบัณฑิตยสภา	pan
(มาตรฐาน) สัทอักษรสากล(คำอธิบาย)		/pan˥˩/(สัมผัส)

รากศัพท์ 1

สืบทอดจากไทตะวันตกเฉียงใต้ดั้งเดิม *panꟲ²; ร่วมเชื้อสายกับปักษ์ใต้ ปั้น (“ปั้น; บีบ”), อีสาน ปั้น, ลาว ປັ້ນ (ปั้น), คำเมือง ᨸᩢ᩠᩶ᨶ (ปั‍้น), เขิน ᨸᩢ᩠᩶ᨶ (ปั‍้น), ไทลื้อ ᦔᧃᧉ (ปั้น), ไทดำ ꪜ꫁ꪽ (ปั้น), ไทใหญ่ ပၼ်ႈ (ปั้น, “จับ; บีบ”), ไทใต้คง ᥙᥢᥲ (ปั้น), พ่าเก ပꩫ် (ปน์), อาหม 𑜆𑜃𑜫 (ปน์, “จับ; บีบ”), จ้วง baenj (ปั๊น), จ้วงแบบจั่วเจียง baenj (ปั้น)

คำกริยา

ปั้น (คำอาการนาม การปั้น)

1. เอาสิ่งอ่อน ๆ เช่นขี้ผึ้ง ดินเหนียวเป็นต้นมาทำให้เป็นรูปตามที่ต้องการ

   ปั้นข้าวเหนียว

   ปั้นตุ๊กตา

2. สร้างขึ้น, เสกสรรขึ้น

   ปั้นพยาน

   ปั้นเรื่อง

3. ชุบเลี้ยงและอบรมสั่งสอนให้เป็นคนดี

   ฉันปั้นเขามาจนได้ดี

คำลักษณนาม

ปั้น

1. เรียกสิ่งที่ปั้นเป็นก้อน ๆ

   ข้าวเหนียว 3 ปั้น

รากศัพท์ 2

เป็นไปได้ว่ามาจากจีน 盆 (pén)

คำนาม

ปั้น

1. ภาชนะดินสำหรับชงน้ำชา มีพวยเหมือนกา, ป้าน ก็ใช้

ภาษาคำเมือง

การออกเสียง

• (เชียงใหม่) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /pan˦˦ʔ/

คำนาม

ปั้น

1. (สกรรม) รูปแบบอื่นของ ᨸᩢ᩠᩶ᨶ (ปั‍้น)

ภาษาปักษ์ใต้

รากศัพท์

สืบทอดจากไทตะวันตกเฉียงใต้ดั้งเดิม *panꟲ²; ร่วมเชื้อสายกับไทย ปั้น, ลาว ປັ້ນ (ปั้น), ไทลื้อ ᦔᧃᧉ (ปั้น), ไทใหญ่ ပၼ်ႈ (ปั้น, “จับ; บีบ”), พ่าเก ပꩫ် (ปน์), อาหม 𑜆𑜃𑜫 (ปน์, “จับ; บีบ”)

คำกริยา

ปั้น (คำอาการนาม ก่านปั้น)

1. ปั้น
2. บีบ, คั้น

   ปั้นน้ำทิ

   คั้นน้ำกะทิ

ภาษาอีสาน

รากศัพท์

เทียบจีนยุคกลาง 扳 (MC paen|phaen, “หมุน”)

คำกริยา

ปั้น (คำอาการนาม การปั้น)

1. บิด

อ้างอิง

• เมชฌ สอดส่องกฤษ. (2552). "รายการคำศัพท์ภาษาไทยถิ่นอีสานที่คาดว่าจะเป็นคำศัพท์ร่วมเชื้อสายตระกูลไท–จีน." วารสารเอเชียตะวันออกศึกษา. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.