ภาษาไทย

แก้ไข
 
รูปพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรมีพระพุทธเจ้าอยู่บนศีรษะ ศิลปะเขมร คริสต์ศตวรรษที่ 13

รากศัพท์

แก้ไข

เจ้า +‎ อยู่ +‎ หัว; คำนี้อาจเกี่ยวข้องกับความเชื่อที่ว่า ผู้ที่จะเป็นพระพุทธเจ้าในอนาคตจะมีรูปพระพุทธเจ้าอยู่บนศีรษะ[1]

การออกเสียง

แก้ไข
การแบ่งพยางค์จ้าว-หฺยู่-หัว
การแผลงเป็น
อักษรโรมัน
ไพบูลย์พับบลิชชิงjâao-yùu-hǔua
ราชบัณฑิตยสภาchao-yu-hua
(มาตรฐาน) สัทอักษรสากล(คำอธิบาย)/t͡ɕaːw˥˩.juː˨˩.hua̯˩˩˦/(สัมผัส)

คำนาม

แก้ไข

เจ้าอยู่หัว

  1. (พระ~, สมเด็จพระ~, พระบาทสมเด็จพระ~) คำใช้เรียกขานพระมหากษัตริย์ และใช้นำหน้าพระนามพระมหากษัตริย์

การใช้งาน

แก้ไข

ปัจจุบัน คำนี้นำด้วย พระบาทสมเด็จพระ เมื่อใช้สำหรับพระมหากษัตริย์ที่ราชาภิเษกแล้ว และนำด้วย สมเด็จพระ เมื่อใช้สำหรับพระมหากษัตริย์ที่มิได้หรือยังมิได้ราชาภิเษก

อ้างอิง

แก้ไข
  1. ราชบัณฑิตยสถาน. (2553). กฎหมายตราสามดวง: พระทำนูน ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน. ISBN 9786167073118. หน้า 38.