pes

ภาษาเช็ก

(1) pes

การออกเสียง

• สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: [pɛs]

• เสียง:

  (file)

• เทียบเสียงภาษาไทยโดยประมาณ: เปส

คำนาม

pes แม่แบบ:ชายมีชีวิต

1. สุนัข, หมา

การผัน

ตารางผันคำนาม pes

การก \ พจน์	เอกพจน์	พหูพจน์
กรรตุการก (nominativ)	pes	psi, psové
สัมพันธการก (genitiv)	psa	psů
สัมปทานการก (dativ)	psu, psovi	psům
กรรมการก (akusativ)	psa	psy
สัมโพธนการก (vokativ)	pse	psi, psové
อธิกรณการก (lokál)	psu, psovi	psech
กรณการก (instrumentál)	psem	psy

ภาษาละติน

pēs hūmānus (human foot)

pēs equī (foot of a horse)

รากศัพท์

จากภาษาอินโด-ยูโรเปียนดั้งเดิม *pṓds (compare ภาษาสันสกฤต पद् (pád), โบราณ ภาษากรีก πούς (poús) and ภาษาอังกฤษเก่า fōt, ภาษาอังกฤษ foot).

การออกเสียง

• (คลาสสิก) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /peːs/, [peːs̠]
• (คริสตจักร) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /pes/, [pɛs]

• (Classical):

  (file)

คำนาม

1. เท้า, ตีน, ในความหมาย
   1. ของมนุษย์
   2. ของสัตว์
   3. หน่วยวัดที่เกี่ยวกับเท้าของมนุษย์
   4. ฐานของภูเขา
   5. ทางใต้ของขาโต๊ะ, เก้าอี้
2. (ในเชิงเปรียบเทียบ) ที่ที่วางเท้า เช่น ดิน, พื้น
3. (ดนตรี) เวลา, จังหวะ
4. (botany) ก้าน

การผันรูป

การผันรูปที่สาม

การก	เอกพจน์	พหูพจน์
กรรตุการก	pēs	pedēs
สัมพันธการก	pedis	pedum
สัมปทานการก	pedī	pedibus
กรรมการก	pedem	pedēs
อปาทานการก	pede	pedibus
สัมโพธนการก	pēs	pedēs

Hyponyms

• (metrical foot): trochaeus; pes dissyllbus or disyllbus, pes bibrevis, choreus, jambus, spondeus, spondius, spondeos (2-syllable feet); pes trisyllabus, amphibrachus, amphibrachys, amphimacrus, dactylus, extensipes, molossus, pes anapaestus, pes antanapaestus, pes antibacchius, pes bacchius, pes creticus, pes hippius (3-syllable feet); pes tetrasyllbus, antispastus, chorjambus, dichoreus, dijambus, dispondeus, epitritus, paeon, proceleumaticus, proceleusmaticus (4-syllable feet); pes pentasyllbus, dochmius, mesobrachys, mesomacros, pariambodes, probrachys, pes amoebaeus, pes antamoebaeus, pes orthius (5-syllable feet)

Meronyms

• (unit of length): decempeda (10 pedes)

ดูเพิ่ม

• pede tellūrem pulsō
• pedem effero
• pedem fero
• pedem refero
• pedes navales
• si in fundo pedem posuisses
• a pedibus usque ad caput
• alterno pede terram quatere

ลูกคำ

• adversipedes
• aenipes
• aeripes
• agipes
• alipes
• anguipes
• antepes
• avipes
• bipeda
• bipēs
• capripes
• celeripēs
• centipeda
• centipes
• citipes
• compes
• cornipes
• decempeda
• decempeda
• fissipes
• flammipes
• flexipes
• gracilipes
• hircipes
• ignipes
• lanipes
• latipes
• lentipes
• levipes
• longipes
• loripes
• milepeda
• mollipēs
• multipeda
• octipes
• palmipes
• peda
• pedālis
• pedāneus
• pedārius
• pedātim
• pedātūra
• pedātus
• pedeplana
• pedepressim
• pedēs
• pedetemptim
• pedica
• pedicinus
• pediculus
• pedisequus
• pedō
• pedocucullus
• pedūlis
• pedum
• planipes
• plumipes
• properipes
• quadrupēs
• remipes
• segnipes
• semipes
• septipes
• serpentipes
• sesquipes
• solidipes
• sonipes
• stapēs
• suppes
• tardipes
• tremipes
• uncipes
• unipes
• volucripes

 

คำสืบทอด

• อารากอน: piet
• Aromanian: pezã
• อัสตูเรียส: pie
• คอร์ซิกา: pede
• แดลเมเชีย: pi
• อังกฤษ: pes
• เอสเปรันโต: piedo
• เอซเตรมาดูรา: pie
• ฟร็องโก-พรอว็องส์: pied
• ฝรั่งเศสเก่า: pié
  • ฝรั่งเศสกลาง: pied
    • ฝรั่งเศส: pied
  • วัลลูน: pî
• ฟรียูลี: pît
• อีโด: pedo
• อินเทอร์ลิงกวา: pede
• Istriot: peîe, pèie
• อิตาลี: piede
• เลออน: pía
• มีรังดา: pie
• Mozarabic: péde
• นาโปลี: pere
• กาลิเซีย-โปรตุเกสเก่า: pee
  • กาลิเซีย: pé
  • โปรตุเกส: pé
• อุตซิตาเก่า: pe
  • กาตาลา: peu
  • อุตซิตา: pè
• อิตาลี: pé
• โรมาเนีย: piez
• โรมานช์: pe
• ซาร์ดิเนีย: pee, pei
• ซิซิลี: pedi, peri
• สเปน: pie
• เวเนโต: pìe, piè, pè

อ้างอิง

• “pes”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
• “pes”, in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
• pes in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition with additions by D. P. Carpenterius, Adelungius and others, edited by Léopold Favre, 1883–1887)
• pes in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette
• Carl Meißner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book‎^[1], London: Macmillan and Co.
  • to begin a journey (on foot, on horseback, by land): iter ingredi (pedibus, equo, terra)
    
  • to go on foot: pedibus ire
    
  • to trample under foot: pedibus obterere, conculcare
    
  • to have the gout: ex pedibus laborare, pedibus aegrum esse
    
  • to vote for some one's motion: discedere (pedibus), ire in alicuius sententiam (Liv. 23. 10)
    
  • to serve in the cavalry, infantry: equo, pedibus merere (Liv. 27. 11)
    
  • (ambiguous) a hand-to-hand engagement ensued: tum pes cum pede collatus est (Liv. 28. 2)
    
  • (ambiguous) to fall at some one's feet: ad pedes alicuius accidere
    
  • (ambiguous) to throw oneself at some one's feet: ad pedes alicuius se proicere, se abicere, procumbere, se prosternere
    
  • (ambiguous) to prostrate oneself before a person: ad pedes alicuius iacēre, stratum esse (stratum iacēre)
    
  • (ambiguous) to fail to see what lies before one: quod ante pedes est or positum est, non videre
    
  • (ambiguous) to never set foot out of doors: domo pedem non efferre
    
  • (ambiguous) to cross the threshold: pedem limine efferre
    
  • (ambiguous) a hand-to-hand engagement ensued: tum pes cum pede collatus est (Liv. 28. 2)
    
  • (ambiguous) hand to hand: collato pede (Liv. 6. 12)
    
  • (ambiguous) to retire (without turning one's back on the enemy): pedem referre
    
• “pes”, in Harry Thurston Peck, editor (1898) Harper's Dictionary of Classical Antiquities, New York: Harper & Brothers
• “pes”, in William Smith et al., editor (1890) A Dictionary of Greek and Roman Antiquities, London: William Wayte. G. E. Marindin