出づ

ภาษาญี่ปุ่น

	มีผู้ใช้เสนอว่าคำศัพท์ในภาษาญี่ปุ่นนี้ต้องได้รับการเก็บกวาดโดยให้เหตุผลว่า: “ข้อมูลเกี่ยวกับคำศัพท์นี้ไม่ได้เขียนเป็นภาษาไทย”
	กรุณาดูการอภิปรายที่ การร้องขอให้เก็บกวาด⁽⁺⁾ เพื่อดูข้อมูลเพิ่มเติมและลบแม่แบบนี้ออกเมื่อปัญหาได้รับการดูแลแล้ว

คันจิในศัพท์นี้
出
い ระดับ: 1
คุนโยมิ

รากศัพท์

⟨idu⟩ → /id͡zu/ → /izu//idu//id͡zu/

สืบทอดจากภาษาญี่ปุ่นเก่า 出づ, จากภาษาญี่ปุ่นดั้งเดิม *intu.^[1]^[2]^[3]

The further shift of dzu to zu is attested for most modern Japanese dialects; see Yotsugana on Wikipedia.

การออกเสียง

(โตเกียว) いづ [íꜜzù] (อาตามาดากะ – [1])^[2]^[4]
สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: [izɨᵝ]

คำกริยา

出づ(いず) (izu) ^{←いづ (idu)^?}สกรรมหรืออกรรม ^†นิดัง

(โบราณ, อกรรม) to come out, go out
(โบราณ, อกรรม) to leave, depart
(โบราณ, อกรรม) to show up
(โบราณ, อกรรม) to become apparent
- แม่แบบ:RQ:Kokinshu
  遅(おそ)くいづる月(つき)にもあるかなあしひきの山(やま)のあなたも惜(を)しむべらなり
  osoku izuru tsuki ni mo aru kana ashi hiki no yama no anata mo oshimuberanari
  How slow to emerge the shining moon seems tonight! They, too, must feel loath to part from it―those others beyong the foot-wearying hills.^[5]
(โบราณ, สกรรม) to produce, pull out
(โบราณ, สกรรม) to make apparent
- แม่แบบ:RQ:Kokinshu
  花(はな)見(み)れば心(こころ)さへにぞうつりける色(いろ)にはいでじ人(ひと)もこそ知(し)れ
  hana mireba kokoro sae ni zo utsurikeru iro ni ideji hito mo koso shire
  When I gaze on fading blossoms this heart, too, would fade with them: may my feelings not be seen lest others come to know.^[6]

ปัจจัย

出(い)づ (-izu)

(โบราณ, สกรรม, suffixed to stem or continuative form of verbs) to appear doing [verb]

การใช้

This is the ancient form, also used somewhat in Classical Japanese. The modern equivalents are 出る (deru, intransitive) and 出す (dasu, transitive).

Although the conjugation pattern is consistently described in references^[1]^[2]^[3] as 下二段活用 (shimo nidan katsuyō, “lower bigrade conjugation”), the existence of causative / transitive form 出だす (idasu) and compound forms such as 泉 (izumi, “spring, water source”, แปลตามตัวอักษรว่า “come out + water”) and 出石 (Izushi, a place in Hyogo Prefecture, แปลตามตัวอักษรว่า “come out + stone”) suggest an earlier 四段活用 (yodan katsuyō, “quadrigrade conjugation”) pattern.

Conjugation

การผันรูปแบบคลาสสิกของ "出づ" (ダ行下二段活用, ดูเพิ่ม ภาคผนวก:คำกริยาภาษาญี่ปุ่น)

Stem forms
Irrealis (未然形)	出で	いで	ide
Continuative (連用形)	出で	いで	ide
Terminal (終止形)	出づ	いづ	idu
Attributive (連体形)	出づる	いづる	iduru
Realis (已然形)	出づれ	いづれ	idure
Imperative (命令形)	出でよ	いでよ	ideyo
Key constructions
Negative	出でず	いでず	idezu
Contrasting conjunction	出づれど	いづれど	iduredo
Causal conjunction	出づれば	いづれば	idureba
Conditional conjunction	出でば	いでば	ideba
Past tense (firsthand knowledge)	出でき	いでき	ideki
Past tense (secondhand knowledge)	出でけり	いでけり	idekeri
Perfect tense (conscious action)	出でつ	いでつ	idetu
Perfect tense (natural event)	出でぬ	いでぬ	idenu
Perfect-continuative tense	出でたり	いでたり	idetari
Volitional	出でむ	いでむ	idemu

Derived terms

คำประสม

出(い)だす (idasu, classical transitive)
- 出(だ)す (dasu, modern transitive)
出(で)る (deru, “modern intransitive”)
お出(い)で (oide)
出(い)で会(あ)ふ (ideau)
出(い)で入(い)り (ideiri)
出石(いずし) (Izushi)
出(い)で座(ま)し (idemashi)
泉(いずみ) (izumi)
出雲(いずも) (Izumo)
出(い)で湯(ゆ) (ideyu)
打(う)ち出(い)づ (uchiizu)
思(おも)い出(い)づ (omoiizu)
書(か)き出(い)づ (kakiizu)
漕(こ)ぎ出(い)づ (kogiizu)
言(こと)に出(い)づ (koto ni izu)
秀(ひ)づ (hizu), 秀(ひい)づ (hīzu)
- 秀(ひい)でる (hīderu)

Idioms

Proverbs

References

↑ ^1.0 ^1.1 2531 (1988), 国語大辞典（新装版） (Kokugo Dai Jiten, ฉบับปรับปรุงใหม่) (ภาษาญี่ปุ่น), โตเกียว: โชงะกุกัง
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 Matsumura, Akira, editor (2006) 大辞林 [Daijirin], Third edition, w:Tokyo: w:Sanseidō, →ISBN
↑ ^3.0 ^3.1 Matsumura, Akira (1995) 大辞泉 [Daijisen], First edition, w:Tokyo: w:Shogakukan, →ISBN
↑ NHK Broadcasting Culture Research Institute, editor (1998) ja:NHK日本語発音アクセント辞典 [NHK Japanese Pronunciation Accent Dictionary], w:Tokyo: NHK Publishing, Inc., →ISBN
↑ Helen Craig McCullough (1985) Kokin Wakashū: The First Imperial Anthology of Japanese Poetry: with Tosa Nikki and Shinsen Waka, illustrated, reprint edition, Stanford University Press, →ISBN, page 192
↑ Haruo Shirane (2012) Traditional Japanese Literature: An Anthology, Beginnings to 1600, Abridged Edition (Translations from the Asian Classics), Columbia University Press, →ISBN, page 96

Old Japanese

	มีผู้ใช้เสนอว่าคำศัพท์ในภาษาญี่ปุ่นเก่านี้ต้องได้รับการเก็บกวาดโดยให้เหตุผลว่า: “ข้อมูลเกี่ยวกับคำศัพท์นี้ไม่ได้เขียนเป็นภาษาไทย”
	กรุณาดูการอภิปรายที่ การร้องขอให้เก็บกวาด⁽⁺⁾ เพื่อดูข้อมูลเพิ่มเติมและลบแม่แบบนี้ออกเมื่อปัญหาได้รับการดูแลแล้ว

Etymology

From ภาษาญี่ปุ่นดั้งเดิม *intu.

Verb

出づ (idu) (kana いづ)

(อกรรม) to come out, go out
- แม่แบบ:RQ:Kojiki
  ...阿遠夜麻邇比賀迦久良婆奴婆多麻能用波伊傅那牟...
  ...awoyama ni pi₁ ga kakuraba nubatama no₂ yo₁ pa idenamu...
  When the sun hides in the green mountain, the pitch-black night is about to fall.
- แม่แบบ:RQ:Nihon Shoki
  宇磨佐開瀰和能等能能阿佐妬珥毛伊弟低由介那瀰和能等能渡塢
  umasake₂ Mi₁wa no₂ to₂no₂ no₂ asato₁ ni mo idete yukana Mi₁wa no₂ to₂no₂to₁ wo
  Morning dawns at Miwa, famous for delicious sake: let us open the shrine portals and go out into the day, opening the shrine portals of Miwa.^[1]
(อกรรม) to leave, depart
(อกรรม) to show up
(อกรรม) to become apparent
- แม่แบบ:RQ:Man'yōshū, text here
  阿之我利能刀比能可布知爾伊豆流湯能余爾母多欲良爾故呂河伊波奈久爾
  Asigari no₂ To₁pi₁-no₂-kaputi ni iduru yu no₂ yo₂ ni mo tayo₁rani ko₁ro₂ ga ipanaku ni
  (กรุณาเพิ่มคำแปลของวลีหรือประโยคตัวอย่างนี้)
(สกรรม) to produce, pull out
- แม่แบบ:RQ:Manyoshu, text here
  言出云忌忌山川之當都心塞耐在
  ko₂to₂ ni idete ipaba yuyusimi₁ yamagapa no₂ tagi₁tu ko₂ko₂ro₂ wo sekiape₂te ari
  If I said out loud what moves my heart like the swift current of a mountain river, I would break a taboo.^[2]
(สกรรม) to make apparent

(สกรรม, suffixed to stem or continuative form of verbs) to appear doing [verb]

Conjugation

การผันรูปแบบคลาสสิกของ "出づ" (ダ行下二段活用, ดูเพิ่ม ภาคผนวก:คำกริยาภาษาญี่ปุ่น)

Stem forms
Irrealis (未然形)	出で	いで	ide
Continuative (連用形)	出で	いで	ide
Terminal (終止形)	出づ	いづ	idu
Attributive (連体形)	出づる	いづる	iduru
Realis (已然形)	出づれ	いづれ	idure
Imperative (命令形)	出でよ	いでよ	ideyo
Key constructions
Negative	出でず	いでず	idezu
Contrasting conjunction	出づれど	いづれど	iduredo
Causal conjunction	出づれば	いづれば	idureba
Conditional conjunction	出でば	いでば	ideba
Past tense (firsthand knowledge)	出でき	いでき	ideki
Past tense (secondhand knowledge)	出でけり	いでけり	idekeri
Perfect tense (conscious action)	出でつ	いでつ	idetu
Perfect tense (natural event)	出でぬ	いでぬ	idenu
Perfect-continuative tense	出でたり	いでたり	idetari
Volitional	出でむ	いでむ	idemu

Derived terms

打ち出づ (utiidu)
言に出づ (ko₂to₂ ni idu)
秀づ (pidu)

Descendants

ญี่ปุ่น: 出づ (izu)
- 出だす (idasu) → 出す (dasu)
- 出る (deru)

References

↑ Jin'ichi Konishi (2017)Nicholas Teele, transl.; , Earl Roy Miner, editor, A History of Japanese Literature, Volume 1: The Archaic and Ancient Ages (Volume 4935 of Princeton Legacy Library), Princeton University Press, →ISBN, page 142
↑ Herbert E. Plutschow (1990) Chaos and Cosmos: Ritual in Early and Medieval Japanese Literature (Volume 1 of Brill's Japanese Studies Library), BRILL, →ISBN, page 83

[KDJ-1] 1.0 ^1.1 2531 (1988), 国語大辞典（新装版） (Kokugo Dai Jiten, ฉบับปรับปรุงใหม่) (ภาษาญี่ปุ่น), โตเกียว: โชงะกุกัง

[DJR-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 Matsumura, Akira, editor (2006) 大辞林 [Daijirin], Third edition, w:Tokyo: w:Sanseidō, →ISBN

[DJS-3] 3.0 ^3.1 Matsumura, Akira (1995) 大辞泉 [Daijisen], First edition, w:Tokyo: w:Shogakukan, →ISBN

[NHK-4] NHK Broadcasting Culture Research Institute, editor (1998) ja:NHK日本語発音アクセント辞典 [NHK Japanese Pronunciation Accent Dictionary], w:Tokyo: NHK Publishing, Inc., →ISBN

[5] Helen Craig McCullough (1985) Kokin Wakashū: The First Imperial Anthology of Japanese Poetry: with Tosa Nikki and Shinsen Waka, illustrated, reprint edition, Stanford University Press, →ISBN, page 192

[6] Haruo Shirane (2012) Traditional Japanese Literature: An Anthology, Beginnings to 1600, Abridged Edition (Translations from the Asian Classics), Columbia University Press, →ISBN, page 96

[7] Jin'ichi Konishi (2017)Nicholas Teele, transl.; , Earl Roy Miner, editor, A History of Japanese Literature, Volume 1: The Archaic and Ancient Ages (Volume 4935 of Princeton Legacy Library), Princeton University Press, →ISBN, page 142

[8] Herbert E. Plutschow (1990) Chaos and Cosmos: Ritual in Early and Medieval Japanese Literature (Volume 1 of Brill's Japanese Studies Library), BRILL, →ISBN, page 83

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[1]

[2]