ดัชนี:ภาษามอญ/ၜ

က, ခ, ဂ, ဃ, ၚ, စ, ဆ, ဇ, ၛ, ည, ဋ, ဌ, ဍ, ဎ, ဏ, တ, ထ, ဒ, ဓ, န, ပ, ဖ, ဗ, ဘ, မ, ယ, ရ, လ, ဝ, သ, ဟ, ၜ, ၝ, အ

ၜ

• ၜ (บ) [บะ] 1.น.พยัญชนะตัวที่33ของมอญ. 2.ก.สู่(ขวัญ).
• ၜက် (บก์) [บัก] 1.ก.ติด,ค้าง. 2.ว.เกิน,เลย,ข้าม(ปี).
• ၜၚ် (บง์) [บัง]น.หน่อไม้.
• ၜၚ်ဆာဲ (บง์ฉาย) [บังชาย]ว.สวยงาม,โสภา,ผุดผ่อง.
• ၜၚ်ဇြိုက်သည္ညာ (บง์ชฺริุก์สญฺญา) [บังซฺากซอญญา]น.ริดสีดวงจมูก,ไซนัส.
• ၜၚ်ဒုန် (บง์ทุน์) [บังตฺุน]น.หน่อไม้ไผ่.
• ၜတ် (บต์) [บอด] 1.ก.วัด. 2.ว.อ่อน.
• ၜတ်ကၞာတ် (บต์กฺนาต์) [บอดกะนาด]ก.วัดขนาด,วัดเทียบดู.
• ၜတ်တကတ် (บต์ตกต์) [บอดตะกอด]ว.เจ้าสำอางค์,หยิงโหย่ง.อ่อนวัย.
• ၜတ်ပြိုၚ် (บต์ปฺริุง์) [บอดปฺริาง]ก.แข่งขัน,ชิงดี
• ၜတ်ဗၞတ် (บต์พฺนต์) [บอดแปฺ.นฺอด]ก.คำนวน,ประมาณการ,คาดคะเน,วัดขนาด.
• ၜတ်သောၚ် (บต์โสง์) [บอดโซง]ว.สวยงาม,อ่อนช้อย,หล่อเหลา,สวยพริ้ง.
• ၜတ်သဴ (บต์เสา) [บอดซาว]ว.สวยงาม,อ่อนช้อย,หล่อเหลา,สวยพริ้ง.
• ၜန် (บน์) [บอน]ก.ถัก,ฟั้น.เช่น ၜန်ဇုက် ฟั้นเชือก,ၜန်သော် ถักผม.
• ၜဝ် (บว์) [บอ]น.หวาย.
• ၜဝ်ကလုန် (บว์กลุน์) [บอกะลุน]น.ต้นเป้ง.
• ၜဝ်ဇုတ် (บว์ชุต์) [บอจฺุด]น.เยื่อในกระดูก,ไขกระดูก.
• ၜဝ်ရမ္မတာ (บว์รมฺมตา) [บอรฺอมแมฺ.ตา]น.หวายลำใหญ่ใช้ต่างเชือก.
• ၜဟ် (บห์) [บอ.ฮ]ก.เก็บ,เด็ด,ปลิด.
• ၜဟ်ပလဟ် (บห์ปลห์) [บอ.ฮปะลอ.ฮ]ก.เก็บ,เด็ด,ปลิด.
• ၜါ (บา) [บา]ว.สอง.
• ၜါစှ်ော (บาจฺหโ์) [บาโจ.ฮ]ว.ยี่สิบ.
• ၜိၚ် (บิง์) [เบิญ]ก.ว่าย.เช่น ၜိၚ်ဍာ် ว่ายน้ำ.
• ၜဳ (บี) [บี]น.แม่น้ำ.
• ၜဳဇၞော် (บีชฺโน์) [บีแจฺ.โนฺก]น.แม่น้ำใหญ,ทะเล.
• ၜုက် (บุก์) [เบิก]น.ต้นบุก.
• ၜုၚ် (บุง์) [เบิง]ก.ทุบ,ตี.
• ၜုၚ်တက် (บุง์ตก์) [เบิงตัก]ก.ทุบตี.
• ၜုန် (บุน์) [บุน]น.มีด,พร้า.
• ၜုန်ချာ (บุน์ขฺยา) [บุนคฺยา]น.มีดจักตอก.
• ၜုန်ဂၞိၚ် (บุน์คฺนิง์) [บุนแกฺ.เนิฺญ]น.มีดพก,มีดเหน็บ.
• ၜုန်ပၚပ် (บุน์ปงป์) [บุนปะงอบ]น.มีดพับ.
• ၜုန်သၞေၚ်စါၚ် (บุน์สฺเนง์จาง์) [บุนซะเนียงจาญ]น.มีดบางคมทั้ง2ด้าน.
• ၜုန်သော် (บุน์โส์) [บุนโซก]น.มีดโกน.
• ၜူမှာဲ (บูมฺหาย) [บูมาย]ก.มัวเมา,หลงไหล,ลุ่มหลง.
• ၜေက် (เบก์) [บอญ] 1.ว.มืด. 2.ก.หลับ(ตา).
• ၜေတ် (เบต์) [เบด]ว.เบียด.
• ၜေတ်ဂရိတ် (เบต์คริต์) [เบดแกฺ.ริฺด]ก.กดขี่,เบียดบัง,รีดไถ,ขูดรีด.
• ၜေတ်ဂၠေတ် (เบต์คฺเลต์) [เบดเกฺฺลด]ว.เบียดเสียด,ยัดเยียด,เออัด.
• ၜေတ်တလေတ် (เบต์ตเลต์) [เบดตะเลด]ว.เบ็ดเตล็ด.
• ၜေတ်ဒလေတ် (เบต์ทเลต์) [เบดแตฺ.เลฺด]ว.เบียดเสียด,ยัดเยียด,เออัด.
• ၜေဲ (เบัว) [เบีย]ว.เบี้ยว.
• ၜေဟ်ဂၠေဟ် (เบห์คฺเลห์) [เบ.ฮเกฺฺล.ฮ]ก.ว่าประชดประชัน,พูดถากถาง.
• ၜေဟ်လက် (เบห์ลก์) [เบ.ฮแลฺก]ก.ว่าปะชดประชัน.พูดถากถาง.
• ၜဲ (บัว) [บัว] 1.ถั่ว. 2.น.มาตราเงิน16บัว เท่ากับ1สลึง.
• ၜဲကဒါတ် (บัวกทาต์) [บัวกะตฺาด]น.มะเขือทวาย,กระเจี๊ยบมอญ.
• ၜဲကလုတ်တိ (บัวกลุต์ติ) [บัวกะลุดตอย.]น.ถั่วงอก.
• ၜဲမး (บัวมห์) [บัวแมฺ.ฮ]น.ถั่วชนิดใช้เป็นอาหารสัตว์.
• ၜဲလတ် (บัวลต์) [บัวลอด]น.ถั่วพู.
• ၜဲလောံ (บัวโลํ) [บัวโลฺม]น.ถั่วลูกไก่.
• ၜဲသၟိပ် (บัวสฺมิป์) [บัวซะมิบ]น.ถั่วลูกไก่.
• ၜဲကလတ် (บัวกลต์) [บัวกะลอด]น.ถั่วพู.
• ၜေါတ် (โบต์) [โบด]ก.ถอน,ดึง.
• ၜောမ် (โบม์) [โบม]น.ตะขบ.
• ၜဴ (เบา) [บาว] 1.น.อ้อย. 2.ก.กลั้ว,บ้วน.เช่น ၜဴပါၚ် บ้วนปาก.
• ၜံက် (บํก์) [บอก] 1.ก.ผ่า,ขุด,บ่ง,จิก,ฟัน. 2.น.บุหรี่.
• ၜံက်တဝ် (บํก์ตว์) [บอกตอ]น.กล้องยาสูบ,ไปป์.
• ၜံက်တဝ် (บํก์ตว์) [บอกตอ]น.กล้องสูบยา.
• ၜံက်တူ (บํก์ตู) [บอกเตา]น.จอบ.
• ၜံၚ် (บํง์) [บอง] 1.น.เข่า. 2.ก.ผิง.เช่น ၜံၚ်တ္ၚဲ ผิงแดด. 3.ก.คลอด,ให้กำเนิด.เช่น ၜံၚ်ကောန် คลอดบุตร.
• ၜံၚ်ပမတ် (บํง์ปมต์) [บองปะมอด]ก.อยู่ไฟ,คลอดบุตร.
• ၜး (บห์) [บะฮ]ก.เปลี่ยน,ถ่าย,ผลัด.
• ၜးဘဝ (บห์ภว) [บะฮแพฺ.แวฺ.]ก.ผลัดภพ,ตาย.
• ၜးသၠာဲ (บห์สฺลาย) [บะฮซะลาย]ก.เปลี่ยน(เครื่องแต่งตัว),ผลัด(ผ้า).
• ၜးအတ္တဘဴ (บห์อตฺตเภา) [บะฮออดตะแพฺ-า]ก.ผลัดอัตภาพ,ตาย.
• ၜိုက် (บิุก์) [บิาก]น.ครก.
• ၜိုၚ် (บิุง์) [บิาง]น.ละมั่ง. 2.น.ผักดอง.
• ၜိုတ် (บิุต์) [บอด] 1.ก.หยิบ,ฉวย,ดัด. 2.ว.ขนาด,ประมาณ.
• ၜိုတ်ဒဂူ (บิุต์ทคู) [บอดแตฺ.กฺู]ก.ดัดให้ตรง.
• ၜိုတ်ဗ္ဒဝ် (บิุต์พฺทว์) [บอดแปฺ.ตฺอ]ก.ดัดให้ตรง.
• ၜိုတ်လှဵု (บิุต์ลฺเหอ̂) [บอดลอ]ว.แค่ไหน,ประมาณไหน.
• ၜိုတ်သတပ် (บิุต์สตป์) [บอดซะตอบ]ก.ดัดให้ตรง.
• ၜိုန်ဂှ်လှေဝ် (บิุน์คฺห์ลฺเหว์) [บอดกฺอ.ฮเล]สัน.ถึงกระนั้นก็ดี,ถึงกระนั้นก็ตาม.
• ၜိုန်ဒှ်ကီု (บิุน์ทฺห์กิํุ) [บอดตฺอ.ฮกาม]ถึงจะเป็นก็ตาม,ถึงแม้ว่า.
• ၜိုပ် (บิุป์) [บาบ] 1.น.หงส์. 2.ก.ฮุบ(เหยื่อ).
• ၜိုပ်ထဝ် (บิุป์ถว์) [บาบทอ]น.หงส์ทอง.
• ၜိုပ်မေ (บิุป์เม) [บาบเมฺ]น.เป็ดน้ำ.
• ၜိုပ်ၜၚ် (บิุป์บง์) [บาบบัง]น.หงส์เทศ.
• ၜီု (บิํุ) [บาม]ว.ทื่อ,เยิน.
• ၜဵု (เบอ̂) [เบอ]น.เกลือ.
• ၜဵုကာၚ် (เบอ̂กาง์) [เบอกาญ]น.ดีเกลือ.
• ၜဵုဗိက် (เบอ̂พิก์) [เบอเปฺิจ]น.เกลือที่ทำมาจากเหล้า.
• ၜဵုဘိက် (เบอ̂ภิก์) [เบอเพฺิจ]น.เกลือภิก.
• ၜဵုသ္ကာၚ် (เบอ̂สฺกาง์) [เบอซะกาญ]น.ดีเกลือ.
• ၜဵုသမုတ်ဒြဳ (เบอ̂สมุต์ทฺรี) [เบอซะมฺุดตฺฺรี]น.เกลือทำจากปัสสาวะวัว.
• ၜဵုသွဟ် (เบอ̂สฺวห์) [เบอซะวอ.ฮ]น.เกลือบริสุทธิ์.
• ၜဵုသိန္ဓဴ (เบอ̂สินฺเธา) [เบอซินแทฺ-า]น.เกลือสินเธาว์.
• ၜိုဟ် (บิุห์) [บอ.ฮ] 1.ว.หนาว. 2.ก.ต้ม,หุง.
• ၜိုဟ်ဂံက် (บิุห์คํก์) [บอ.ฮกฺอก]ว.หนาวจัด,หนาวระเยือก.
• ၜိုဟ်စိုတ် (บิุห์จิุต์) [บอ.ฮจอด]ว.สบายใจ.
• ၜိုဟ်ထကေန် (บิุห์ถเกน์) [บอ.ฮทะเกน]ว.หนาวจัด,หนาวระเยือก.
• ၜိုဟ်ပေက် (บิุห์เปก์) [บอ.ฮปอจ]น.ต้มยำ.
• ၜိုဟ်သ္ဗ (บิุห์สฺพ) [บอ.ฮซะแปฺ.]ว.หนาวจุกอก.
• ၜိုဟ်သြိုဟ် (บิุห์สฺริุห์) [บอ.ฮซอ.ฮ]ว.สบายใจ,สบายอุรา.

เพิ่มเติม

• ၜဵုဇုတ် (เบอ̂ชุต์) [บอจฺุด]น.ไขข้อ,กระดูกดำ.