ดัชนี:ภาษามอญ/စ

က, ခ, ဂ, ဃ, ၚ, စ, ဆ, ဇ, ၛ, ည, ဋ, ဌ, ဍ, ဎ, ဏ, တ, ထ, ဒ, ဓ, န, ပ, ဖ, ဗ, ဘ, မ, ယ, ရ, လ, ဝ, သ, ဟ, ၜ, ၝ, အ

စ

စ (จ) [จะ] 1.พยัญชนะมอญตัวที่6ของมอญ. 2.ก.เริ่ม,นับแต่,จาก.
စ (จ) [เจีย.]ก.กิน.
စကာ (จกา) [เจีย.กา]ก.ใช้,ใช้สอย,จับจ่าย.
စခဳစရၚ် (จขีจรง์) [จะคีจะรัง]น.นายทะเบียน,เสมียน.
စၚာၚ်ဂၞိၚ် (จงาง์คฺนิง์) [จะงฺาญแกฺ.เนิฺญ]น.ตะโพก.
စၚိတ် (จงิต์) [จะงิด]ก.สะอึก.
စၚိန် (จงิน์) [จะงิน]ก.แบก.
စဝက်ဂြိုဟ် (จวก์คฺริุห์) [จะวักเกฺฺรอฮ]น.ม้าม.
စဍုၚ် (จฑุง์) [เจีย.เดิง] 1.ก.ครอบครอง,ปกครอง,กินเมือง. 2.น.เจ้าเมือง,ผู้ครองเมือง,ผู้กินเมือง.
စဍေၚ် (จเฑง์) ดู ခဍေၚ်
စဍး (จฑห์) [จะดะฮ]ก.จากไป,แยกไป.
စဍးပြး (จฑห์ปฺรห์) [จะดะฮปฺระฮ]ก.แยกออกจากกัน,พรากจากกัน,แยกย้ายออก.
စဍိုဟ် (จฑิุห์) [จะดอ.ฮ]ว.ฉลาด,หลักแหลม.
စဍိုဟ်သ္ကာတ် (จฑิุห์สฺกาต์) [จะดอ.ฮซะกาด]ว.ฉลาดแกมโกง,เฉโก.
စန (จน) [จะนะ]น.อาหาร,กับข้าว,ของกิน.
စနအဟာ (จนอหา) [จะนะอะฮา]น.อาหาร,ของกิน.
စနတ် (จนต์) [จะนอด] 1.น.ไม้กลัด. 2.ก.กลัด.
စနတ် (จนต์) ดู သၞတ်
စနန် (จนน์) ดู ခနောန်
စနန်တဲ (จนน์ตัว) [จะนอนตัว] 1.น.นิ้วชี้. 2.ก.ชี้นิ้ว.
စနန်ထၜး (จนน์ถบห์) [จะนอนทะบะฮ]ก.ชี้แจง,แถลงไข,แนะนำ.
စနဟ် (จนห์) [จะนอ.ฮ]ก.ชี้.
စနဟ်ထၜး (จนห์ถบห์) [จะนอ.ฮทะบะฮ]ก.ชี้แจง,แนะนำ.
စနာ (จนา) [จะนา]น.คนชั้นต่ำ,คนวรรณะต่ำ,จัณฑาล.
စနာဲ (จนาย) [จะนาย]น.อุบาย,เล่ห์เหลี่ยม,เล่ห์กล.
စနိန်စး (จนิน์จห์) [จะนินจะฮ]น.แผ่นหลัง.
စနိန်ဇိုၚ် (จนิน์ชิุง์) [จะนินจฺิาง]น.หลังเท้า.
စနေဟ် (จเนห์) [จะเนฮ]ก.ต่อสู้,ประลอง.
စနေဟ်ပ္ကာန် (จเนห์ปฺกาน์) [จะเนฮปะกาน]ก.ต่อสู้,ขับเขี้ยว,โจมตี.
စနောန် (จโนน์) [จะโนน]ก.ชี้.
စနံၚ် (จนํง์) [จะนอง]ว.โชน,โชติช่วง,จ้า.
စနး (จนห์) [จะนะฮ] 1.ก.แทน. 2.น.ตัวแทน.
စမ (จม) [จะมะ]น.แมลง.
စမကသော် (จมกโส์) [จะมะกะโซก]น.หนอนบุ้ง,หนอนขน.
စမခတပ် (จมขตป์) [จะมะคะตอบ]น.ตั๊กแตน.
စမဂဒေံ (จมคเทํ) [จะมะแกฺ.เตฺ.]น.แมลงสาบ
စမဍာ် (จมฑา์) [จะมะดาจ]น.แมลงกะพรุน(ตามรูปศัพท์แปลว่าแมลงน้ำ).
စမက် (จมก์) [จะมัก]ก.งับ.
စမတ် (จมต์) [จะมอด]ก.สอบ,ตรวจ,พิเคราะห์,กำหนด.
စမလာံလှိၚ် (จมลาํลฺหิง์) [จะมะลฺามเลิญ]น.หิ่งห้อย.
စမသြောံ (จมสฺโรํ) [จะมะโซ.]น.หมอนข้าว(ตามรูปศัพท์แปลว่าแมลงหรือหนอนข้าวเปลือก.
စမဟန် (จมหน์) [จะมะฮอน]น.แมลงประเภทที่เกิดจากขยะมูลฝอย.
စမဟေဟောၚ် (จมเหโหง์) [จะมะเฮโฮง]น.แมลงทับ.
စမအဂြၚ် (จมอคฺรง์) [จะมะอะแกฺฺรง]น.ตั๊กแตนชกมวย.
စမဝ် (จมว์) [จะมอ]น.จามรี.စမရ် ก็ว่า.
စမဟ် (จมห์) [จะมอ.ฮ]ว.ทุก,ทุก ๆ.
စမှ်ကလှ်စိုတ် (จมฺห์กลฺห์จิุต์) [จะมอ.ฮกะลอ.ฮจอด]น.ทุก ๆ ลมหายใจ.
စမဟ်စမဟ် (จมห์จมห์) [จะมอ.ฮจะมอ.ฮ]ว.ทุก ๆ.
စမာဲ (จมาย) [จะมาย] 1.ก.สะพาย. 2.น.ของกำนัล,เครื่องบรรณาการ.
စမာဲစမိန် (จมายจมิน์) [จะมายจะมิน]น.ของกำนัล,ของขวัญ,ของบรรณาการ.
စမာဲတမိန် (จมายตมิน์) [จะมายตะมิน]น.ของกำนัล,ของขวัญ,ของบรรณาการ.
စမိၚ်စမိန် (จมิง์จมิน์) [จะเมิญจะมิน]น.กฎ,ข้อบังคับ,คำสั่ง.
စမိန်ပြမာန် (จมิน์ปฺรมาน์) [จะมินปฺระมาน]ก.ปกครอง,ครอบครอง.
စမိပ် (จมิป์) [เจีย.มิฺบ]ว.มีรสชาติดี,อร่อย.
စမဳ (จมี) [จะมอย]ก.คอย,คอยท่า,หวัง.
စမဳစမတ် (จมีจมต์) [จะมอยจะมอด]ก.พิจารณา,ตรวจสอบ,ตรวจค้น.
စမဳညာတ် (จมีญาต์) [จะมอยญฺาด]ก.เห็นแต่ไกล,รอคอยที่จะได้พบ,รอเฝ้า.
စမုက် (จมุก์) [จะเมิก]น.หอสำหรับฟังเรื่องราว,ท้องพระโรง.
စမုတ် (จมุต์) [จะมุด]ว.ลึกลับ,ไม่ดี,เลวทราม.
စမုဟ် (จมุห์) [จะมุฮ]ก.ประพรม(น้ำ).
စမဴ (จเมา) [จะมาว]น.จะงอย.
စမး (จมห์) [จะมะฮ]ว.เปลือยเปล่า,ว่างเปล่า,เปล่า.
စရၚ် (จรง์) [จะรัง]น.บัญชี,รายการ,ทะเบียน.
စရၚ်ကိစ္စ (จรง์กิจฺจ) [จะรังกิจเจีย.]น.กิจธุระ.
စရၚ်ကုသဵု (จรง์กุเสอ̂) [จะรังเกา.ซอ]น.การสร้างกุศล.
စရၚ်တနောဝ်ဒတောဝ် (จรง์ตโนว์ทโตว์) [จะรังตะโนแตฺ.โต]น.ลำดับในวงศ์ตระกูล,
စရၚ်ဒါန် (จรง์ทาน์) [จะรังตฺาน]น.การทำทาน
စရၚ်သရာံပါပ် (จรง์สราํปาป์) [จะรังซะรามปาบ]น.การทำบาป,การทำความชั่ว.
စရဟ် (จรห์) [จะรอ.ฮ]ก.เสียบ,แซม เช่น စရဟ်ပ္ကဴ เสียบดอกไม้.
စရဟ်တၟံ (จรห์ตฺมํ) [จะรอ.ฮตะมอ.]น.ชะง่อนผา.
စရဟ်အယော (จรห์อโย) [จะรอ.ฮอะโยฺว]น.เกียรติยศ,เกียรติศักดิ์,ยศศักดิ์.
စရာၚ် (จราง์) [จะราญ] 1.น.ขอสับช้าง. 2.น.ตะไบ.
စရာဲ (จราย) [จะราย]น.เกียรติ,ศักดิ์ศรี.
စရိတ် (จริต์) [จะริด]น.เส้น,ริ้ว,รอย,แนว เช่น รอยไถ,รอยคราด.
စရုၚ် (จรุง์) ดู သရုၚ်
စရုဲ (จรุย) [จะรุย]น.ที่ราบสูง,เนิน.
စရောန် (จโรน์) [จะโรน]ก.ร้าว.น.รอยร้าว.
စရောဟ် (จโรห์) [จะโรฮ]ก.คลี่ลง,ดึงลง เช่น စရောဟ်ဇၞိက် ดึงม่านลง.
စရံက် (จรํก์) ดู သြံက်
စရံၚ် (จรํง์) [จะรอง]ว.ดื้อดึง,ทรหด,แกร่ง.
စရိုတ် (จริุต์) [จะรอด] 1.น.ผ้าสะไบ,ผ้าแถบ. 2.น.ความประพฤติ,จริต.
စရဵု (จเรอ̂) [จะเรอ]ก.เยาะ,เย้ย,ดูถูก,เหยียดหยาม.
စရိုဟ် (จริุห์) [จะรอ.ฮ] 1.ก.กรวด(น้ำ). 2.ก.เจาะ,ทำให้ทะลุถึงกัน.
စရိုဟ်ဍာ် (จริุห์ฑา์) [จะรอฮดาจ]ก.กรวดน้ำ,หลั่งน้ำ.
စလန်ဗ္ကေတ် (จลน์พฺเกต์) [จะลอนแปฺ.เกด]น.จันทน์แดง.
စလန်ဗတာၚ် (จลน์พตาง์) [จะลอนแปฺ.ตาญ]น.จันทน์ขาว.
စလန်သာ်ထဝ် (จลน์สา์ถว์) [จะลอนซาจทอ]น.จันทน์สีทอง.
စလှ်လဖှ် (จลฺห์ลผฺห์) [จะลอ.ฮแลฺ.พอ.ฮ] 1.ก.ลำเลิก. 2.ก.ฟุ้งซ่าน(จิต).
စလာ် (จลา์) ดู သလာ်
စလာၚ် (จลาง์) [จะลาญ]น.พังผืด.
စလဳစလး (จลีจลห์) [จะลอยจะละฮ]ว.เฉลียวฉลาด,รอบรู้.
စလောံ (จโลํ) [จะโล.]ก.พาข้าม,ทำให้ข้าม.
စလံၚ် (จลํง์) [จะลอง]น.หอสูง,ยอดแหลม.
စလံၚ်ၝောံကိုတ် (จลํง์โบ̱ํกิุต์) [จะลองโบ.กอด]น.ยอดมงกุฎ,สิ่งสูงส่ง.
စလးစရာဲ (จลห์จราย) [จะละฮจะราย]ว.รุ่งเรือง,มีชื่อเสียง,งดงาม,ไฉไล.
စလိုက်စလာဲ (จลิุก์จลาย) [จะลิากจะลาย]ก.กระเพื่อม,เคลื่อนไหว,แตกตื่น.
စလိုၚ် (จลิุง์) [จะลิาง]ก.บรรจุ(อัฐิ),สวม,ใส่.
စလိုၚ်စိၚ် (จลิุง์จิง์) [จะลิางเจิญ]น.หลักผูกช้าง,เสาตะลุง.
စလိုဟ် (จลิุห์) [จะลอฮ] 1.ก.เจาะ,ทะลวง. 2.ก.ชี้แจง,ทำให้กระจ่าง,บอก,แจ้ง.
စဝက်ကြုတ် (จวก์กฺรุต์) [จะวักกฺรุด]น.ลำไส้.
စသြန် (จสฺรน์) [เจีย.ซอน]ก.กินสินบน.
စသိုၚ် (จสิุง์) [เจีย.ซิาง]ก.เสวย,ได้รับผลจากที่ได้ทำไว้ เช่น စသိုၚ်ဒြပ်ဒိပ် เสวยทิพย์สมบัติ.
စၜုဲ (จบุย) [จะบุย]น.ที่พัก,ที่อาศัย,ที่พึ่ง.
စၜုဲစၜေါက် (จบุยจโบก์) [จะบุยจะโบก]น.ที่พึ่งที่อาศัย,ที่เคารพบูชา,ที่ยึดเหนี่ยว.
စအဟ် (จอห์) [จะออ.ฮ]ก.จาม.
စအး (จอห์) [จะอะฮ]ก.ทำให้สะอาด,ทำให้กระจ่างชัด.
စအးၚး (จอห์งห์) [จะอะฮแงฺ.ฮ]ก.ปัดกวาด,ทำให้สะอาด.
စက် (จก์) [จัก] 1.น.กงจักร,ล้อ. 2.น.เครื่องจักรกล.
စက်ကျာ (จก์กฺยา) [จักกฺยา]น.กังหัน,พัดลม.
စက်ကျာ (จก์กฺยา) [จักกฺยา]น.กังหันลม,พัดลม.
စက်ကြောန် (จก์กฺโรน์) [จักโกฺรน]น.ปฏัก.
စက္ကဝက် (จกฺกวก์) [จักกะวัก]น.นกจากพราก.
စက္ကဝါ (จกฺกวา) [จักกะวา]น.จักรวาล.
စက်ကွဳ (จก์กฺวี) [จักกฺวี]น.กงเกวียน,ล้อเกวียน,ล้อรถ.
စက်ကာဲ (จก์กาย) [จักกาย]น.รองผู้บัญชาการ(ใช้กับหน่วยทหาร).
စက္ခု (จกฺขุ) [จักเคา.]น.นัยน์ตา,จักษุ.
စက္ခော (จกฺโข) [จักเคา]น.กระดาษ.
စက်ခေါပၠုဲ (จก์โขปฺลุย) [จักเคาปฺลุย]น.กระดาษมัน.
စၚ်ဂတေက် (จง์คเตก์) [จักแกฺ.ตอจ]น.ร้านเลื่อยไม้.
စက်ဇတာ (จก์ชตา) [จักแจฺ-าตา]น.ดวงชะตาราศี.
စက်ဇရာ (จก์ชรา) [จักแจฺ.แรฺ-า]น.การมาเกิดใหม่,การย้ายไปประเทศอื่น
စက်ဇိၚ်စ (จก์ชิง์จ) [จักเจฺิญเจีย.]น.จักรเย็บผ้า.
စက်ပမတ် (จก์ปมต์) [จักปะมอด]น.เครื่องกำเนิดไฟฟ้า.
စက်ရာသဳ (จก์ราสี) [จักแรฺ-าซอย]น.จักรราศี.
စက်လမာန် (จก์ลมาน์) [จักแลฺ.มฺาน]น.ฐานสำหรับรองปั้น.
စၚ် (จง์) [จัง] 1.ก.แทง,เจาะ,สน(เข็ม),ร้อย,สอด เช่น เจาะหู. 2.น.เวที,ร้าน(ยกพื้น).
စၚ်ကြမ် (จง์กฺรม์) [จังกฺรอม]ก.จงกรม.
စၚ်ခြၚ် (จง์ขฺรง์) [จักคฺรัง]ก.ตรึกตรอง,ใคร่ครวญ,ครุ่นคิด,พิจารณา.
စၚ်ခြၚ်ဂ္ၚေၚ် (จง์ขฺรง์คฺเงง์) [จักคฺรังแกฺ.งฺอญ]ก.เดินจงกรม,เดินพิจารณา.
စၚ်ဂဗါဲ (จง์คพาย) [จักแกฺ.ปฺ่าย]ก.สนตะพาย.
စၚ်စေ (จง์เจ) [จังเจ]น.จักจั่น.
စၚ်စေဝ် (จง์เจว์) [จังเจ]น.จักจั่น.
စၚ်ဖရဲသြောံ (จง์ผรัวสฺโรํ) [จังพะรัวโซ.]น.ร้านยกพื้นสูงสำหรับโปรยข้าวเปลือกลงมาให้ฝุ่นผงปลิวออกไป.
စၚ်ရိတ် (จง์ริต์) [จังริด]น.จิ้งหรีด.
စတ် (จต์) [จอด] 1.ก.ถ่อ. 2.ก.แทง,ทิ่ม. 3.ก.เล็ด เช่น ขนมจีนเล็ดออกตามช่อง.
စတ်ချူ (จต์ขฺยู) [จอดคฺยู]ก.ถ่อด้วยไม้ถ่อ.
စတ္တမူ (จตฺตมู) [จอดตะเมา]น.เจตะมูลเพลิง.
စန် (จน์) [จอน] 1.ก.ผูก,มัด. 2.น.จันทร์,ชื่อวันที่2ในรอบสัปดาห์.
စန်စါ (จน์จา) [จอนจา]ก.ตรึกตรอง,พิจารณา.
စန္ဒ (จนฺท) [จอนแตฺ.]น.พระจันทร์.
စန္ဒန (จนฺทน) [จอนแตฺ.แนฺ.]น.ไม้จันทน์.
စန္ဒြ (จนฺทฺร) [จอนแตฺฺร.]น.พระจันทร์.
စန်ဒွက် (จน์ทฺวก์) [จอนแตฺฺวก] 1.น.ข้อบังคับ. 2.ก.เกล้า,มวย(ผม).
စန်ဒက် (จน์ทก์) [จอนแตฺก] 1.ก.ผูกมัด,ทำให้อยู่ในอำนาจของตน. 2.ก.ชวนเชื่อ,ประชาสัมพันธ์.
စပ် (จป์) [จอบ]ก.บรรจบกัน.,เชื่อมกัน,ต่อกัน.
စပ်ဂၠုၚ် (จป์คฺลุง์) [จอบเกฺฺลิง]น.กราบเรือ,แคมเรือ.
စပ်ထနေန် (จป์ถเนน์) [จอบทะเนน]ก.ติดกัน,ยึดมั่น,ยึดติด.
စပ်အာစိုတ် (จป์อาจิุต์) [จอบอาจอด]ก.ติดใจ, (ใจ)ยึดติด.
စမ် (จม์) [จอม]ก.ลอง,ทดลอง,ทดสอบ.
စမ်ၚာ (จม์งา) [จอมงา]น.กระดังงา.
စမ္မခန် (จมฺมขน์) [จอมมะคอน]น.หนังสัตว์.
စမ္မလှမ် (จมฺมลฺหม์) [จอมมะลอม]น.อินทผลัม.
စမြ (จมฺร) [จอมระ]ก.ขู่,ข่มขู่.
စမြဗဟေက် (จมฺรพเหก์) [จอมระแปฺ.ฮฺอจ]ก.ขู่ขวัญ.ขู่ให้กลัว,ข่มขู่.
စမြေံ (จมฺเรํ) [จอมเรม]ก.สั่น(กระดึงให้เกิดเสียง).
စမြိုက် (จมฺริุก์) [จอมริาก]ก.ตามล้างผลาญ,รังควาน,ก่อกวน.
စမြိုၚ် (จมฺริุง์) ดู သြိုၚ်
စမၠံၚ် (จมฺลํง์) [จอมลอง]น.ยอดแหลม,หอสูง,ยอด.စမ်လံၚ် ก็ว่า.
စမၠံၚ်ညာန် (จมฺลํง์ญาน์) [จอมลองญฺาน]น.ความรู้อันสูงสุด.
စမၠး (จมฺลห์) [จอมละฮ]ว.ว่าง,ไม่มีประโยชน์ เช่น ညးစမၠး โมฆบุรษ. 2.น.ความอิสระ.
စမ်ၜတ် (จม์บต์) [จอมบอด]ก.ทดลอง,ทดสอบ.
စဝ် (จว์) [จอ] 1.ก.เท(น้ำ). 2.ว.ชัน(ทางชัน). 3.ก.ขับ เช่น စဝ်ကွဳ ขับรถ,ขับเกวียน.
စဝ်စရိုဟ် (จว์จริุห์) [จอจะรอฮ]ก.รด,หลั่ง(น้ำในพิธีกรรม).
စဟ် (จห์) [จอ.ฮ] 1.น.จำนวนสิบ. 2.ว.สิบ. 3.ก. (เลือก)เฟ้น,คัดสรร.
စဟ်ပၠဟ် (จห์ปฺลห์) [จอ.ฮปฺลอ.ฮ]ก.เลือก,เฟ้น,คัดออก.
စါ (จา) [จา] 1.น.ตำแหน่งผู้นำ,หัวหน้า,จ่าฝูง. 2.ก.ผ่า,ตัด.
စါက် (จาก์) [จาจ]ก.ขาด,วิ่น.
စါက်စဍး (จาก์จฑห์) [จาจจะดะฮ]ก.จากไป,พ้นจาก,หลีกไป,แยกจากไป.
စါကၠေံ (จากฺเลํ) [จาเกฺล.]ก.ผ่า(ท้อง),ควัก(ไส้).
စါဂ (จาค) [จาแกฺ.]น..การบริจาค,การให้.
စါၚ် (จาง์) [จาญ]น.ไก่.
စါၚ်ကၟက် (จาง์กฺมก์) [จาญกะมัก]น.ไก่ตัวผู้.
စါၚ်ကၠိုက် (จาง์กฺลิุก์) [จาญกฺลิาก]น.ไก่ฟ้า.
စါၚ်ကွ (จาง์กฺว) [จาญกฺวะ]น.ไก่เตี้ย.
စါၚ်ဂြိုပ် (จาง์คฺริุป์) [จาญเกฺฺริบ]น.ไก่ป่า.
စာၚ်စိၚ် (จาง์จิง์) [จาญเจิญ]น.ไก่งวง.
စါၚ်ဍာ် (จาง์ฑา์) [จาญดาจ]น.นกกวัก.
စါၚ်ဍေဝ် (จาง์เฑว์) [จาญเด]น.ไก่แจ้.
စါၚ်ဖ္အး (จาง์ผฺอห์) [จาญพะอะ]น.ไก่ตอน.
စါၚ်အုက် (จาง์อุก์) [จาญเอิก]น.ไก่อู.
စါၚ်ၝောံ (จาง์โบ̱ํ) จาญโบ.]น.ไก่ตัวเมีย.
စါတ် (จาต์) [จาด]น.ห้องขัง,ตะราง.သ္ၚိစါတ်[ฮอยจาด]น.ห้องขัง,ตะราง.
စါန်စး (จาน์จห์) [จานจะฮ]ก.ขัดกัน,คัดค้าน.
စာံ (จาํ) [จาม] 1.ก.ล่าม,ขัง,จำ. 2.น.ช้องผม.
စာံဂိုၚ် (จาํคิุง์) [จามกฺิาง] 1.น.เครื่องพันธนาการ,เครื่องจองจำ. 2.ก.จองจำ.
စာံပါ (จาํปา) [จามปา] 1.น.จำปานคร. 2.น.ดอกจำปา. 3.ดาวจำปา.
စာံပဳ (จาํปี) [จามปี]น.จำปี.
စါဲ (จาย) [จาย] 1.ก.ชก,ต่อย. 2.ก.แดก(กิน). 3.ก.ตก(คะมำ).
စါဲတဲ (จายตัว) [จายตัว]ก.ชกด้วยมือ.
စါရ (จาร) [จาระ]ก.เดิน,ไป,จร.
စါရိတ် (จาริต์) [จาริด]น.จารีต,แบบอย่าง,ข้อปฏิบัติ.
စါရဳ (จารี) [จารอย]น.ผู้เดินทาง,ผู้เที่ยวไป,ผู้แสวงหา.
စါရေ (จาเร) [จาเร]น.เสมียน,เลขานุการ.
စါသဝ် (จาสว์) [จาซอ]น.หมอ,แพทย์.
စါသံက် (จาสํก์) [จาซอก]น.ผู้นำฝ่ายทหาร,หัวหน้าฝ่ายปกครอง.
စိ (จิ) [จิ]ว.จริง ๆ,แท้ ๆ.
စိၚ် (จิง์) [เจิญ] 1.น.ช้าง. 2.ลน.หลัง เช่น บ้าน2หลัง.
စိၚ်စှ်ေကၠေၚ် (จิง์จฺหเ์กฺเลง์) [เจิญเจ.ฮกฺลอญ]น.ช้างตกมัน.
စိၚ်ဆဒ္ဒန် (จิง์ฉทฺทน์) [เจิญชอดตฺอน]น.ช้างฉัททันต์.
စိၚ်ဇၟူ (จิง์ชฺมู) [เจิญแจฺ.มฺู]น.ช้างสาร,ช้างทรงพลัง.
စိၚ်ဒြၚ် (จิง์ทฺรง์) [เจิญแตฺฺรง]น.ช้างงา,ช้างพลาย.
စိၚ်ဗၜူကၠေၚ် (จิง์พบูกฺเลง์) [เจิญแปฺบูกฺลอญ]น.ช้างตกมัน.
စိၚ်သ္ၚိ (จิง์สฺงิ) [เจิญฮอย.]น.หลังคาบ้าน.
စိစုံ (จิจุํ) [จิจุม]ว.เสร็จ,บริบูรณ์,คล่อง.
စိစေါန် (จิโจน์) [จิโจน]ว.เสร็จ,เรียบร้อย.ก.ทำให้สมบูรณ์,วิจิตรบรรจง.
စိတ္တ (จิตฺต) [จิดตะ]น.จิตใจ.
စိတ္တဇ (จิตฺตช) [จิดตะแจฺ.]น.เกิดจากใจ,เกิดแต่ใจ.
စိန် (จิน์) [จิน] 1.ก.สุก(หุงต้ม). 2.น.สารหนู. 3.ว. (แผล)แห้ง,ตกสะเก็ด.
စိပ် (จิป์) [จิบ] 1.ก.สลบ. 2.ว. (ปิด)สนิท,มิดชิด.
စိပ်ကၠိပ် (จิป์กฺลิป์) ดู ဇိပ်ဂၠိပ်
စိပ်တိုန် (จิป์ติุน์) [จิบตอน]ก.ลมชัก,หมดสติ.
စိဟ် (จิห์) [จิฮ]ก.ลง.
စဳ (จี) [จี]ก.ส่อง เช่น စဳပမတ် ส่องไฟ.
စဳကၠး (จีกฺลห์) [จีกฺละฮ]ก.รู้แจ้ง,ชำนิชำนาญ,แจ่มแจ้ง.
စဳခၠ (จีขฺล) [จีคฺละ]ว.กระจ่าง,แจ่มแจ้ง,ประจักษ์.
စဳခေန် (จีเขน์) [จีเคน] 1.ก.ขอ. 2.ก.สืบเสาะ,ค้นหา.
စဳစတ် (จีจต์) [จีจอด] 1.ก.ค้นหา,ทำด้วยความสนใจ. 2.ว.ละเอียดถี่ถ้วน.
စဳဒက် (จีทก์) [จีแตฺก]ก.จัด,จัดแจง.
စဳပျး (จีปฺยห์) [จีปะยะฮ]ก.ให้ความสว่าง,ทำให้ชัดเจน,ส่องแสง.
စဳရေၚ် (จีเรง์) [จีเรียง]ก.จัดแจง,ตบแต่ง,เตรียมการ.
စဳရေၚ်ဂညိ (จีเรง์คญิ) [จีเรียงแกฺ.ญฺิ]ก.ประดับ,ตบแต่ง.
စဳရေၚ်ပြေၚ်ချဳ (จีเรง์ปฺเรง์ขฺยี) [จีเรียเปฺรียงคฺยี]ก.จัดการ,จัดแจง,แต่งงาน.
စဳရေၚ်သၞောဝ် (จีเรง์สฺโนว์) [จีเรงซะโน]ก.ชำระคดี,ดำเนินการ(เกี่ยวกับกฎหมาย).
စဳဝရ (จีวร) [จีวะระ]น.จีวร.
စဳဝရှိက် (จีวรฺหิก์) [จีวะเริจ]น.จีวร.
စုက် (จุก์) [เจิก] 1.ก.ชน,กระทบ,สำผัส2.น.ภู่กัน.
စုက်ချှူ (จุก์ขฺยฺหู) [เจิกคฺยู]น.ภู่กัน.
စုက်စုတ် (จุก์จุต์) [เจิกจุด]ก.กระทบถูก,โดนเข้า,สำผัสถูก.
စုက်လုက် (จุก์ลุก์) [เจิกเลฺิก] 1.ก.กระทบถูก,สำผัสถูก. 2.ว.ใกล้ชิดกัน.
စုၚ် (จุง์) [เจิง]ว.บริบูรณ์,ถ้วนทั่ว,ครบถ้วน.အုက်စုၚ်[เอิกเจิง]ทำให้สำเร็จ,บริบูรณ์,ทำให้ครบถ้วน.
စုတ် (จุต์) [จุด]ก.ใส่,บรรจุ.
စုတ်ဒုဟ် (จุต์ทุห์) [จุดตฺุฮ]ก.ใส่ความ,หาเรื่อง,ใส่ร้าย,กล่าวหา.
စုတိ (จุติ) [เจา.ตอย.]ก.จุติ,ตาย.
စုန် (จุน์) [จุน]ก.กดด้วยส้น,คลึงด้วยข้อศอกหรือหัวเข่า(ใช้ในการนวด).
စုမ် (จุม์) [จุม]ลน.ชุด,กลุ่ม.
စုံ (จุํ) [จุม]ลน.ชุด,กลุ่ม.
စုံစုံရာရာ (จุํจุํรารา) [จุมจุมแรฺ-าแรฺ-า]ว.ครบถ้วนทุกอย่าง,บริบูรณ์ทุกอย่าง.
စုံနှက် (จุํนฺหก์) [จุมนัก]ว.บริบูรณ์,ครบถ้วน.
စုလ္လဝှဝ် (จุลฺลวฺหว์) [จุนละวอ]น.จุลวรรค(คัมภีร์พระวินัย).
စူ (จู) [จู] 1.น.เครื่องเจาะรูขลุ่ย. 2.ว.ตั้งตรง,ดิ่ง. 3.ก.เจาะ,ไช.
စူဓေါက် (จูโธก์) [จูโทฺก]ว.ตั้งตรง,ตั้งเด่.
စေက် (เจก์) [จอจ]น.ลิงชนิดหนึ่งตัวเล็ก ๆ..
စေက် (เจก์) [เจียก]น.โหลน(ลูกของเหลน).
စေၚ် (เจง์) [จอญ]น.ลิงลม.
စေၚ် (เจง์) [เจียง]ว.เอน,ไม่ได้ระดับ,เอียง เช่น တ္ၚဲစေၚ် เวลาบ่าย.
စေၚ်ဒလိန် (เจง์ทลิน์) [เจียงแตฺ.ลิฺน]ว.เอียง,เอนเอียง.
စေၚ်ဗၠေၚ် (เจง์พฺเลง์) [เจียงเปฺฺลียง]ก.เอนเอียง,ไม่ยุติธรรม.
စေၚ်ဟုတ် (เจง์หุต์) [เจียงฮุด]ก.ลาดลง.
စေတနာ (เจตนา) [เจตะนา]น.เจตนา.
စေတသိက် (เจตสิก์) [เจตะเซิจ]น.เจตสิก.
စေတဳ (เจตี) [เจตอย]น.เจดีย์.
စေန်ကၠုၚ် (เจน์กฺลุง์) [เจนเกฺลิง]ก.สืบต่อมา,สืบทอด,ต่อเนื่องมา.
စေန်ဆက် (เจน์ฉก์) [เจนชัก]ก.สืบต่อกันมา,สืบทอดกันมา.
စေပ် (เจป์) [เจบ]ก.ชิม.
စေဝ် (เจว์) [เจ] 1.น.ถัง,ปี๊บ. 2.น.กฎหมาย,ข้อบังคับ.
စေဝ် (เจว์) [เจ]น.ถัง,ปี๊บ.
စေဟ် (เจห์) [เจ.ฮ] 1.น.กระปุก,ไห. 2.ว.ลง.
စေဟ်ခၠိုက် (เจห์ขฺลิุก์) [เจฮคฺลิาก]ก.ตกโคลน,จมโคลน.
စေဟ်စး (เจห์จห์) [เจฮจะฮ]ก.คัดค้าน,ต่อสู้,รั้น,ฝืน.
စေဟ်စိုတ် (เจห์จิุต์) [เจฮจอด] 1.ก.เข้าใจ,รู้เรื่อง. 2. (ปาก)เข้าที,เข้าท่า.
စေဟ်ဒၞာဲ (เจห์ทฺนาย) [เจฮแตฺ.นฺาย]ก.อยู่ประจำที่,ลงหลักปักฐาน,มีครอบครัว.
စေံနေံ (เจํเนํ) [เจ.เน.]ก.พูดหยอก,เย้า,กระเซ้า.
စဲ (จัว) [จัว] 1.ก.ตาก เช่น စဲတ္ၚဲ ตากแดด. 2.น.เหา,หมัด. 3.น.เดือน5. 4.ก.ต่อย,ชก.
စဲကၠဵု (จัวกฺเลอ̂) [จัวกฺลอ]น.หมัดหมา.
စဲဇကဟ် (จัวชกห์) [จัวแจฺ.กอ.ฮ]ก.ตากให้แห้ง.
စေါက် (โจก์) [โจก]น.โรคหิด.
စေါၚ် (โจง์) [โจง] 1.น.เมล็ดข้าวเปลือกที่ปนอยู่ในข้าวสาร. 2.น.กาก,ผง.
စောတ် (โจต์) [โจด]น.กะเลิด,ลากเลื่อน.
စေါတ် (โจต์) [โจด]น.กะเลิด,ล้อเลื่อน.
စေါဒက (โจทก) [เจาแตฺ.กะ]น.ผู้ติเตียน,ผู้ว่ากล่าว,ผู้โจษจัน.
စေါဒနာ (โจทนา) [เจาแตฺ.แนฺ-า]ก.ติเตียน,นินทา.
စေါန် (โจน์) [โจน] 1.ก.ร้อนใจ,กระหาย,กังวล. 2.ว.เก่ง,โดดเด่น.
စေါန်ကၠိ (โจน์กฺลิ) [โจนกฺลอย.]ก.แปดเปื้อน,ระคน,ปะปน.
စေါန်စေါန် (โจน์โจน์) [โจนโจน]ว.ไม่แจ่มแจ้ง,มืดมัว,สลัว,ริบหรี่.
စေါန်စိုတ် (โจน์จิุต์) [โจนจอด]ก.ริษยา,อิจฉา.
စေါန်ဒမ်ရဴ (โจน์ทม์เรา) [โจนตฺอมแรฺ-า]ก.ริษยา,อิจฉา.
စေါန်ပြံက် (โจน์ปฺรํก์) [โจนปฺรอก]ก.เบียดเข้ามาได้,แทรกเข้ามาได้.
စေါန်ဗြဴ (โจน์พฺเรา) [โจนแปฺฺร-า]ก.ริษยา,อิจฉา.
စောံထတ် (โจํถต์) [โจมทอด]ว.มีพละกำลัง,แข็งแรง.
စေါဲစပ် (เจายจป์) [จัวจอบ]ก.เกาะเกี่ยว,ยึดติด,ผูกพัน.
စေါဝ် (โจว์) [โจ] 1.น.ลำธาร. 2.น.อู่(เรือ).
စဴ (เจา) [จาว] 1.ก.กลับ เช่น စဴသ္ၚိ กลับบ้าน. 2.น.หลาน(ปู่,ตา).
စဴဗါ (เจาพา) [จาวแปฺ-า]น.เจ้าฟ้า(ไทยใหญ่).
စဴသွာ (เจาสฺวา) [จาวฟา]น.เจ้าฟ้า(ไทยใหญ่).
စံက်ထေံ (จํก์เถํ) [จอกเท.]ก.หยอก(อาการของสัตว์ที่เล่นกัน).
စံက်ဗြဴ (จํก์พฺเรา) [จอกแปฺฺร-า]น.ระย่อม.
စံၚ် (จํง์) [จอง] 1.ก.เผา,จุด. 2.น.พิณ. 3.ลน.เล่ม เช่น လိက်ပိစံၚ် หนังสือ3เล่ม.
စံၚ်တူ (จํง์ตู) [จองเตา]ก.เดือดร้อน,เป็นทุกข์ใจ,ไม่สบายใจ.
စံၚ်ပတူ (จํง์ปตู) [จองปะเตา]ก.เผาให้ลุก,เผาให้ไหม้.
စံၚ်ပရံၚ် (จํง์ปรํง์) [จองปะรอง] 1.ก.คลื่นไส้. 2.ว.หมั่นไส้.
စံၚ်ဗဂုဲ (จํง์พคุย) [จองแปฺ.กฺุย]ก.เผาหมก,เผาให้คุกรุ่น.
စံၚ်သၞာ (จํง์สฺนา) [จองซะนา]ก.ร้อนใจ,กังวล,กระวนกระวาย. 2.ก.รำคาญ.
စး (จห์) [จะฮ]ก.คัดค้าน,ฝืน,ย้อน,ทวน(กระแส). 2.น.หลัง.
စးကၞာတ် (จห์กฺนาต์) [จะกะนาด]ว.หลังแอ่น.
စးကုန် (จห์กุน์) [จะฮกุน]ว.หลังโก่ง.
စးဇိုၚ် (จห์ชิุง์) [จะฮจฺิาง]น.หลังเท้า.
စးတဲ (จห์ตัว) [จะฮตัว]น.หลังมือ.
စိုက် (จิุก์) [จิาก] 1.ก.ห่อ,กรองแฝก. 2.ลน.ห่อ,ตับ.
စိုတ် (จิุต์) [จอด]น.จิต,ใจ.
စိုတ်ကတဵု (จิุต์กเตอ̂) [จอดกะตอ]ก.โมโห,ฉุนเฉียว,กำเริบ.
စိုတ်ခိုဟ် (จิุต์ขิุห์) [จอดคอ.ฮ]ว.ใจดี.
စိုတ်ဂၠိၚ် (จิุต์คฺลิง์) [จอดเกฺฺลิญ]ว.ใจเย็น,สุขุม.
စိုတ်ဂၠေံ (จิุต์คฺเลํ) [จอดเกฺฺล.]ว.ใจเร็ว,ใจร้อน.
စိုတ်ဂိ (จิุต์คิ) [จอดกิฺ]ก.เจ็บใจ.
စိုတ်ၚံက် (จิุต์งํก์) [จอดงอก]ว.ใจคด.
စိုတ်စပ်အာ (จิุต์จป์อา) [จอดจอบอา]ก.ติดใจ,หลงใหล.
စိုတ်စေဟ် (จิุต์เจห์) [จอดเจ.ฮ]ก.ติดใจ,หลงใหล.
စိုတ်စေါန်ဒမြဴ (จิุต์โจน์ทมฺเรา) [จอดโจนตฺอมแรฺ-า]ว.มักริษยา.
စိုတ်ဍောတ် (จิุต์โฑต์) [จอดโดด]ว.ใจน้อย.
စိုတ်ထၟိက် (จิุต์ถฺมิก์) [จอดทะเมิจ]ว.ใจบริสุทธิ์,ใจดี.
စိုတ်ထတ် (จิุต์ถต์) [จอดทอด]ก.มุ่งมั่น,มั่นคง,มีแก่ใจ.
စိုတ်ပြဟ် (จิุต์ปฺรห์) [จอดปฺรอ.ฮ]ว.ใจเร็ว.
စိုတ်ပြေ (จิุต์ปฺเร) [จอดเปฺร]ก.คลายใจ,ไม่อาฆาต,แล้วใจ,เลิกแล้วต่อกัน.
စိုတ်ဖေက် (จิุต์เผก์) [จอดพอจ]ว.มักกลัว.
စိုတ်လီု (จิุต์ลิํุ) [จอดเลิฺม]ว.ใจเสีย,ใจตก,หดหู่.
စိုတ်သာ (จิุต์สา) [จอดซา]ก.เบาใจ,สบายใจ.
စိုတ်အောန် (จิุต์โอน์) [จอดโอน]ว.มักใจน้อย.
စိုန် (จิุน์) [จอน]ก.ดังกล่าวมาแล้วข้างต้น.
စိုန်သ္ကီု (จิุน์สฺกิํุ) [จอนซะกาม]ก.สามารถ,เชี่ยวชาญ,เพียบพร้อม.
စိုပ် (จิุป์) [จาบ]ก.ถึง,บรรลุ,บรรจบ.
စိုပ်ရာပ် (จิุป์ราป์) [จาบรฺาบ]ก.ถึงทางตัน,พบความยุ่งยาก,หาทางออกไม่ได้.
စိုပ်သၚ် (จิุป์สง์) [จาบซัง]ก.ถึงฝั่ง,บรรลุจุดหมาย,จบหลักสูตร.
စဵု (เจอ̂) [เจอ] 1.ก.บัง,กั้น เช่น စဵုဗဒၚ် กั้นฝา. 2.ว.กระทั่ง.
စိုဝ် (จิุว์) [เจอ] 1.ก.บัง,กั้น. 2.ว.กระทั่ง.
စဵုဒနာ (เจอ̂ทนา) [เจอแตฺ.แนฺ-า]ก.ปิดกั้น,กีดขวาง,ป้องกัน.
စဵုဗဒန် (เจอ̂พทน์) [เจอแปฺ.ตฺอน]ก.ปิดบัง,ปกปิด.
စဵုဗိုၚ် (เจอ̂พิุง์) [เจอปิฺาง]ก.ล้อมรอบ,ห้อมล้อม.
စိုအ် (จิุอ์) [เจอ.]ว.เถอะ,เถิด.
စိုံ (จิุํ) [เจอ.]ว.เถอะ,เถิด.
စ္ဍ (จฺฑ) [จะดะ] 1.น.คืบ(หน่วยวัดระยะ). 2.ก.คืบคลาน.
စ္ဍံၚ်ဗက် (จฺฑํง์พก์) [จะดองแปฺก]ก.สะกดรอยตาม,ย่องตาม.
စ္ဍး (จฺฑห์) [จะดะฮ]ก.จากไป,หลีกไป,หายไป.
စၞာံ (จฺนาํ) [จะนาม]น.ผิวหนัง,หนัง.
စၞေက် (จฺเนก์) ดู သၞေက်
စၞေဟ် (จฺเนห์) ดู သၞေဟ်
စၞေါဝ် (จฺโนว์) ดู သၞောဝ်
စၞံၚ် (จฺนํง์) ดู သၞံၚ်
စၟး (จฺมห์) [จะมะฮ]ว.เปล่า,ว่างเปล่า,ว่าง.
စြာၚ် (จฺราง์) [จะราญ]น.เขื่อน,อ่างเก็บน้ำ.
စြာၚ်ကမာ (จฺราง์กมา) [จะราญกะมา]น.สถานที่กักเก็บน้ำ,อ่างเก็บน้ำ,ฝาย.
စြာဲ (จฺราย) [จะราย]น.เกียรติยศ,ชื่อเสียง,ความรุ่งเรือง,เกียรติคุณ.
စြိၚ် (จฺริง์) [จะเริญ]ว.ห่าง.
စြိၚ်ဃနာတ် (จฺริง์ฆนาต์) [จะเริญแคฺ.นฺาด]น.เลียงผา.
စြိၚ်စြာဲ (จฺริง์จฺราย) [จะเริญจะราย]ว.บาง,เบาบาง,กันดาร.
စြိၚ်ထောၚ် (จฺริง์โถง์) [จะเริญโทง]ว.ห่าง,ตาห่าง,ช่องห่าง.
စြုဲ (จฺรุย) [จะรุย]น.ลิ้นไม้,เดือย,สลัก.
စြံက် (จฺรํก์) [จะรอก]ก.ตั้ง(ฉัตร),กาง(ร่ม).
စြံက်ဗ္ဒဝ် (จฺรํก์พฺทว์) [จะรอกแปฺ.ตฺอ]ก.กางป้องกัน,กั้นป้องกัน.
စြိုၚ် (จฺริุง์) ดู သြိုၚ်
စွာၚ် (จฺวาง์) [จฺวาญ] 1.น.ทางแยก. 2.ลน.แยก,แพร่ง เช่น ทาง4แพร่ง.
စွေက် (จฺเวก์) [จะเวียก] 1.น.ข้างแรม,เดือนเสี้ยว. 2.ลน.ค่ำ เช่น မွဲစွေက် แรมหนึ่งค่ำ.
စွိုန်ဗပိုန် (จฺวิุน์พปิุน์) [จะวอนแปฺ.ปอน]ก.เสวย,เสพย์,ได้รับผล.
စွံ (จฺวํ) [จอ.]1.ก.เก็บ,วาง. 2.ลน.ส่วน.
စွံစိုတ် (จฺวํจิุต์) [จอ.จอด]ก.วางใจ,ตั้งใจ.
စွံဇကု (จฺวํชกุ) [จอ.แจฺ.เกา.]ก.ถือตัว,ไว้ตัว,หยิ่ง.
စွံရေၚ် (จฺวํเรง์) [จอ.เรีฺยง]ก.เก็บไว้เป็นแถว,เรียงเป็นลำดับ,เก็บไว้เป็นระเบียบ.

เพิ่มเติม

စလာၚ် (จลาง์) [จะลาญ]น.พังผืด.
စး (จห์) [จะฮ]น.หลัง.
စးတဲ (จห์ตัว) [จะฮตัว]น.หลังมือ.
စၞာံ (จฺนาํ) [จะนาม]น.หนัง.
စၞောန်တဲ (จฺโนน์ตัว) [จะโนนตัว]น.นิ้วชี้.