สืบทอดจากไทดั้งเดิม *ɣwaːjᴬ; ร่วมเชื้อสายกับไทย ควาย, อีสาน ควาย หรือ ควย, คำเมือง ᨤ᩠ᩅᩣ᩠ᨿ (ฅวาย), ไทลื้อ ᦩᦻ (ฅฺวาย), ไทดำ ꪁꪫꪱꪥ (ก̱วาย), ไทขาว ꪅꪫꪱꪥ, ไทใหญ่ ၵႂၢႆး (กฺว๊าย), ไทใต้คง ᥑᥣᥭᥰ (ฃ๊าย), อาหม 𑜁𑜨𑜩 (ขอ̂ย์) หรือ 𑜁𑜩 (ขย์), จ้วง vaiz, แสก ว๊าย
ຄວາຍ • (ควาย) (คำลักษณนาม ໂຕ)