ไร

ดูเพิ่ม: ไร่ และ ไร้

ภาษาไทย

การออกเสียง

การแบ่งพยางค์		ไร
การแผลงเป็น อักษรโรมัน	ไพบูลย์พับบลิชชิง	rai
	ราชบัณฑิตยสภา	rai
(มาตรฐาน) สัทอักษรสากล(คำอธิบาย)		/raj˧/(สัมผัส)
คำพ้องเสียง แก้ไข		รัย

รากศัพท์ 1

สืบทอดจากภาษาไทตะวันตกเฉียงใต้ดั้งเดิม *rajᴬ⁴, จากภาษาไทดั้งเดิม *rwɤjᴬ; ร่วมเชื้อสายกับภาษาคำเมือง ᩁᩱ (ไร), ภาษาเขิน ᩁᩱ (ไร), ภาษาลาว ໄຮ (ไฮ), ภาษาอีสาน ไฮ, ภาษาไทลื้อ ᦺᦣ (ไฮ), ภาษาไทใหญ่ ႁႆး (ไห๊), ภาษาไทใต้คง ᥞᥭᥰ (หั๊ย), ภาษาพ่าเก ꩭႝ (หย์), ภาษาอาหม 𑜍𑜩 (รย์), ภาษาจ้วง reiz

คำนาม

ไร (คำลักษณนาม ตัว)

1. ชื่อสัตว์ขาปล้องหลายชนิดหลายสกุล ในอันดับ Acarina มีขา 8 ขา ขนาดเล็กเท่าหัวเข็มหมุดหรือเล็กกว่า ลักษณะคล้ายพวกเห็บแต่ต่างกันที่ไม่มีหนามเล็ก ๆ คลุมรอบปาก และแผ่นแข็งของรูหายใจอยู่บริเวณด้านข้างของลำตัวเรียงกันไม่เลยโคนขาคู่ที่ 4 ชนิดดูดกินเลือดสัตว์ เช่น ไรไก่ ชนิด Dermanyssus gallinae (De Geer) ในวงศ์ Dermanyssidae ชนิดที่อยู่ตามผิวหน้าคน ได้แก่ชนิด Demodex folliculorum (Simen) และชนิดที่ทำให้เกิดขี้เรื้อนเปียกในสุนัข คือ ชนิด D. canisLeydis ทั้ง 2 ชนิดอยู่ในวงศ์ Dermodicidae ชนิดที่ทำลายพืช เช่น ไรสนิม ชนิด Phyllocoptruta oleivora (Ashmead) ในวงศ์ Eriophyidae ทำลายผลส้ม ชนิดที่ทำให้เกิดอาการแพ้ในคน เช่น ไรฝุ่น ชนิด Dermatophagoides pteronyssinus (Trouessart) ในวงศ์ Pyroglyphidae

รากศัพท์ 2

คำนาม

ไร

1. รอยที่ถอนผมออกแล้ว

   ไรผม

รากศัพท์ 3

คำนาม

ไร

1. ทอง

   เรืองไร

รากศัพท์ 4

คำกริยา

ไร

1. เฉลี่ย, ใช้เข้าคู่กับคำ เรี่ย เป็น เรี่ยไร

รากศัพท์ 5

เป็นไปได้ว่าเกี่ยวข้องกับ ใด

คำสรรพนาม

ไร

1. ไหน, ใด, อะไร