vita

ดูเพิ่ม: vīta

ภาษาละติน

รากศัพท์

สืบทอดจากภาษาอิตาลิกดั้งเดิม *gʷītā. อาจจาก ภาษาอินโด-ยูโรเปียนดั้งเดิม *gʷih₃wo-teh₂ (เทียบ ภาษากรีกโบราณ βίοτος (bíotos, “ชีวิต”), ภาษาไอริชเก่า bethu, bethad, ภาษาไอริช beatha, ภาษาเวลส์ bywyd, ภาษาสลาวอนิกคริสตจักรเก่า животъ (životŭ, “ชีวิต”), ภาษาลิทัวเนีย gyvatà (“ชีวิต”), ภาษาสันสกฤต जीवित (jīvitá), Avestan gayo (accusative ǰyātum) "ชีวิต")), จาก*gʷeyh₃- (“to live”).

การออกเสียง

• (คลาสสิก) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ˈwiː.ta/, [ˈwiː.t̪ä]
• (คริสตจักร) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ˈvi.ta/, [ˈviː.t̪ɑ]

• (Classical)

  (file)

คำนาม

1. ชีวิต

การผันรูป

การผันรูปที่หนึ่ง

การก	เอกพจน์	พหูพจน์
กรรตุการก (nominative)	vīta	vītae
สัมพันธการก (genitive)	vītae	vītārum
สัมปทานการก (dative)	vītae	vītīs
กรรมการก (accusative)	vītam	vītās
อปาทานการก (ablative)	vītā	vītīs
สัมโพธนการก (vocative)	vīta	vītae

ลูกคำ

• auctor vītae
• Vitumnus
• vītālia
• vītālis
• vītāliter
• vītālitās

 

คำที่เกี่ยวข้อง

• vītābilis
• vītābundus
• vītātiō
• vīvidus
• vīvus
• vīvārium
• vīvāx
• vīvō

 

คำสืบทอด

Descendants

• คอร์ซิกา: vita
• แดลเมเชีย: vaita
• เอมีเลีย: vétta
• ฟร็องโก-พรอว็องส์: via
• ฟรียูลี: vite
• Istriot: veîta
• อิตาลี: vita
• ลาดิน: vita
• ลอมบาร์ด: vita
• Megleno-Romanian: vítă
• Navarro-Aragonese: vida
  • อารากอน: vida, vita
• นาโปลี: vita, bita
• ฝรั่งเศสเก่า: vie
• เลออนเก่า: vida
  • อัสตูเรียส: vida, vía
  • เลออน: vida
  • มีรังดา: bida
• Old Occitan:
  • อุตซิตา: vida
  • กาตาลาเก่า: vida
    • กาตาลา: vida
• โปรตุเกสเก่า: vida
  • ฟาลา: vía
  • กาลิเซีย: vida
  • โปรตุเกส: vida
• สเปนเก่า: vida
  • เอซเตรมาดูรา: vía
  • ลาดิโน: vida
  • สเปน: vida
• ปีเยมอนเต: vita
• โรมัญญา: vita
• โรมาเนีย: vită
• โรมานช์: vita
• Sabir: vita
• ซาร์ดิเนีย: vida
• โชนา: vida, bida, vira, vita
• ซิซิลี: vita
• เวเนโต: vita
• → อินเทอร์ลิงกวา: vita

คำกริยา

vītā

1. บุรุษที่สอง เอกพจน์ ปัจจุบันกาล กรรตุวาจก มาลาสั่งของ vītō

อ้างอิง

• Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
• Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
• Geir T. Zoëga (1910) A Concise Dictionary of Old Icelandic, Oxford: Clarendon Press
• vita in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition with additions by D. P. Carpenterius, Adelungius and others, edited by Léopold Favre, 1883–1887)
• Carl Meißner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book‎^[1], London: Macmillan and Co.
  • to live a happy (unhappy) life: vitam beatam (miseram) degere
    
  • to live (all) one's life (honourably, in the country, as a man of learning): vitam, aetatem (omnem aetatem, omne aetatis tempus) agere (honeste, ruri, in litteris), degere, traducere
    
  • the rest of one's life: quod reliquum est vitae
    
  • to finish one's career: vitae cursum or curriculum conficere
    
  • to reach one's hundredth year, to live to be a hundred: vitam ad annum centesimum perducere
    
  • to starve oneself to death: inediā mori or vitam finire
    
  • on one's last day: supremo vitae die
    
  • to give up the ghost: extremum vitae spiritum edere
    
  • to put an end to one's life: vitae finem facere
    
  • such was the end of... (used of a violent death): talem vitae exitum (not finem) habuit (Nep. Eum. 13)
    
  • to sacrifice oneself for one's country: vitam profundere pro patria
    
  • power over life and death: potestas vitae necisque
    
  • to be in peril of one's life: in vitae discrimine versari
    
  • to risk one's life: salutem, vitam suam in discrimen offerre (not exponere)
    
  • to recklessly hazard one's life: in periculum capitis, in discrimen vitae se inferre
    
  • to earn a precarious livelihood: vitam inopem sustentare, tolerare
    
  • to live in poverty, destitution: vitam in egestate degere
    
  • to sully one's fair fame: vitae splendori(em) maculas(is) aspergere
    
  • to injure a man's character, tarnish his honour: notam turpitudinis alicui or vitae alicuius inurere
    
  • we know from experience: usu rerum (vitae, vitae communis) edocti sumus
    
  • to choose a career, profession: genus vitae (vivendi) or aetatis degendae deligere
    
  • to enter upon a career: viam vitae ingredi (Flacc. 42. 105)
    
  • a lifelike picture of everyday life: morum ac vitae imitatio
    
  • to give an account of a man's life: vitam alicuius exponere
    
  • to make a sketch of a man's life: vitam alicuius depingere
    
  • a good conscience: conscientia recta, recte facti (factorum), virtutis, bene actae vitae, rectae voluntatis
    
  • a sound and sensible system of conduct: vitae ratio bene ac sapienter instituta
    
  • the principles which I have followed since I came to man's estate: meae vitae rationes ab ineunte aetate susceptae (Imp. Pomp. 1. 1.)
    
  • the necessaries of life: res ad vitam necessariae
    
  • comfor: vitae commoditas iucunditasque
    
  • to provide some one with a livelihood: omnes ad vitam copias suppeditare alicui
    
  • to endure a life of privation: vitam (inopem) tolerare (B. G. 7. 77)
    
  • social life: vitae societas
    
  • to unite isolated individuals into a society: dissipatos homines in (ad) societatem vitae convocare (Tusc. 1. 25. 62)
    
  • to live a lonely life: vitam solitariam agere
    
  • he has power over life and death: potestatem habet in aliquem vitae necisque (B. G. 1. 16. 5)
    
  • (ambiguous) country life (the life of resident farmers, etc.: vita rustica
    
  • (ambiguous) country life (of casual, temporary visitors): rusticatio, vita rusticana
    
  • (ambiguous) to be alive: in vita esse
    
  • (ambiguous) to enjoy the privilege of living; to be alive: vita or hac luce frui
    
  • (ambiguous) as long as I live: dum vita suppetit; dum (quoad) vivo
    
  • (ambiguous) if I live till then: si vita mihi suppeditat
    
  • (ambiguous) if I live till then: si vita suppetit
    
  • (ambiguous) the evening of life: vita occidens
    
  • (ambiguous) to depart this life: (de) vita decedere or merely decedere
    
  • (ambiguous) to depart this life: (ex) vita excedere, ex vita abire
    
  • (ambiguous) to depart this life: de vita exire, de (ex) vita migrare
    
  • (ambiguous) to take one's own life: se vita privare
    
  • (ambiguous) that is the way of the world; such is life: sic vita hominum est
    
  • (ambiguous) happiness, bliss: beata vita, beate vivere, beatum esse
    
  • (ambiguous) to live a life free from all misfortune: nihil calamitatis (in vita) videre
    
  • (ambiguous) a man's life is at stake, is in very great danger: salus, caput, vita alicuius agitur, periclitatur, in discrimine est or versatur
    
  • (ambiguous) the contemplative life of a student: vita umbratilis (vid. sect. VII. 4)
    
  • (ambiguous) to have attained to a high degree of culture: omni vita atque victu excultum atque expolitum esse (Brut. 25. 95)
    
  • (ambiguous) to civilise men, a nation: homines, gentem a fera agrestique vita ad humanum cultum civilemque deducere (De Or. 1. 8. 33)
    
  • (ambiguous) moral science; ethics: philosophia, quae est de vita et moribus (Acad. 1. 5. 19)
    
  • (ambiguous) moral science; ethics: philosophia, in qua de bonis rebus et malis, deque hominum vita et moribus disputatur
    
  • (ambiguous) a thing is taken from life: aliquid e vita ductum est
    
  • (ambiguous) a virtuous (immoral) life: vita honesta (turpis)
    
  • (ambiguous) a life defiled by every crime: vita omnibus flagitiis, vitiis dedita
    
  • (ambiguous) a life defiled by every crime: vita omnibus flagitiis inquinata
    
  • (ambiguous) character: natura et mores; vita moresque; indoles animi ingeniique; or simply ingenium, indoles, natura, mores
    
  • (ambiguous) the busy life of a statesman: vita occupata (vid. sect. VII. 2)
    
  • (ambiguous) private life: vita privata (Senect. 7. 22)
    

ภาษาอิตาลี

คำนาม

vita ญ. (พหูพจน์ vite)

1. ชีวิต