เงือก

ภาษาไทย

รากศัพท์

สืบทอดจากภาษาไทดั้งเดิม *ŋɯəkᴰ (“จระเข้”), จากภาษาจีนยุคกลาง 鱷 (MC ngak, “จระเข้”); ร่วมเชื้อสายกับภาษาลาว ເງືອກ (เงือก), ภาษาไทดำ ꪹꪉꪀ (เงก), ภาษาไทใหญ่ ငိူၵ်ႈ (เงิ้ก), ภาษาไทใต้คง ᥒᥫᥐ (เงอ̂ก), ภาษาอาหม 𑜂𑜢𑜤𑜀𑜫 (งึก์), ภาษาจ้วงแบบหนง ngowg, ภาษาจ้วงแบบจั่วเจียง ngweg

การออกเสียง

การแบ่งพยางค์		เงือก
การแผลงเป็น อักษรโรมัน	ไพบูลย์พับบลิชชิง	ngʉ̂ʉak
	ราชบัณฑิตยสภา	ngueak
(มาตรฐาน) สัทอักษรสากล(คำอธิบาย)		/ŋɯa̯k̚˥˩/(สัมผัส)

คำนาม

เงือก (คำลักษณนาม ตัว)

1. (นาง~) สัตว์น้ำในนิยาย เล่ากันว่าท่อนบนเป็นคน ท่อนล่างเป็นปลา
2. (นก~) นกในวงศ์ Bucerotidae ส่วนใหญ่ลำตัวสีดำ ปากใหญ่ อยู่รวมกันเป็นฝูงในป่าลึกเวลาบินเสียงดังมาก ขณะตกไข่ตัวเมียจะอยู่ในโพรงไม้ แล้วใช้เศษอาหารและอุจจาระปิดปากโพรงไว้ เหลือรูพอที่ตัวผู้จะหาอาหารมาป้อนให้ขณะกกไข่และเลี้ยงลูกอ่อนได้ ร้องเสียงดังมาก กินเนื้อสัตว์และผลไม้ มีหลายชนิด
3. พะยูน
4. (โบราณ, ร้อยกรอง) จระเข้
5. (โบราณ, ร้อยกรอง) งู

   ท้าวเสด็จเหนือวัวเผือก เอาเงือกเกี้ยวข้าง

   - ลิลิตโองการแช่งน้ำ

คำประสม

• เงือกกรามช้าง
• เงือกหัวแรด